ΜΝΗΜΕΣ   ΚΑΙ   ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ 

Στις 20 Μαΐου 2001 στον ιερό ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, στο χωριό μας έγινε επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των σφαγιασθέντων του Ποντιακού Ελληνισμού από τους Τούρκους και ο Σύλλογος Ποντίων Ριζού διοργάνωσε μια εκδήλωση, για να τιμήσει αυτούς που σκοτώθηκαν στον Πόντο αλλά και αυτούς που επέζησαν και ήρθαν στο χωριό όπου και ζουν (κάποιοι απ' αυτούς) μέχρι σήμερα. Αυτοί που τιμήθηκαν ήταν:
Ηλιάδου Σοφία
Παπαδοπούλου Αγάπη
Παπαδοπούλου Κεράσα
Παπαδοπούλου Μυροφόρα
Πουτακίδου Σιμέλα
Πουτακίδου Σοφία
Σελίδου Φωτεινή
Σιδηροπούλου Θεοφανή
Σιδηροπούλου Μυροφόρα 
Φαντίδης Ιάκωβος
Φαντίδης Σάββας
Φαντίδου Ελπίδα
Την ημέρα εκείνη γεννήθηκε και η ιδέα της επαφής με τους ανθρώπους αυτούς για να καταγράψουμε τις μνήμες και τις μαρτυρίες τους από τη ζωή τους στον Πόντο, τον ξεριζωμό και τον ερχομό τους στην Ελλάδα. Η προσπάθεια θα γινόταν τη νέα σχολική χρονιά (2001 - 2002). Πράγματι, τα παιδιά της Ε΄ και της ΣΤ΄ τάξης χωρίστηκαν σε ομάδες και έπιασαν δουλειά. Η καταγραφή έγινε με συνεντεύξεις που πάρθηκαν στο διάστημα από το Δεκέμβριο του 2001 έως τον Απρίλιο του 2002. 
Δυστυχώς στο διάστημα που μεσολάβησε μερικοί από τους ανθρώπους αυτούς έφυγαν από τη ζωή, ενώ άλλοι αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα υγείας και έτσι δεν μπόρεσαν να μας μιλήσουν. Καταφέραμε να πάρουμε συνεντεύξεις από τέσσερις μόνο επιζώντες της Μικρασιατικής Καταστροφής, την Παπαδοπούλου Αγάπη, το Φαντίδη Ιάκωβο, την Πουτακίδου Σοφία και τη Γρηγοριάδου Φωτεινή.
Σε δεύτερη φάση πήραμε συνέντευξη από τον Ταρπάνη Γεώργιο ο οποίος ζούσε στο χωριό την εποχή που ήρθαν οι πρόσφυγες. Αυτός μας μίλησε για την υποδοχή τους από τους ντόπιους και για την εγκατάστασή τους στην καινούργια πατρίδα.
Σε τρίτη φάση, στο χώρο του Κ.Α.Π.Η., ήρθαμε σε επαφή με την πρώτη γενιά των παιδιών των προσφύγων, οι οποίοι μας έδωσαν πληροφορίες για τη ζωή τους στο χωριό από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους και μέχρι τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και την Κατοχή.
Τα παιδιά δούλεψαν με μεγάλο ενθουσιασμό. Τα συναισθήματα εναλλάσσονταν στη διάρκεια των διηγήσεων των γερόντων. Συγκίνηση, έκπληξη, θαυμασμός. Ήρθαν σε επαφή με τη ζωντανή ιστορία του τόπου τους και έμαθαν με άμεσο τρόπο όσα κανένα βιβλίο ιστορίας δε θα τους πρόσφερε.
Θα ήταν μεγάλη παράληψη, αν δεν ανέφερα ότι στην προσπάθειά μας αυτή είχαμε την αμέριστη βοήθεια των μελών του Δ.Σ. του Συλλόγου Ποντίων Ριζού Φαντίδη Φώτη και Χατζηγιαννίδου Μαρίας, οι οποίοι ανέλαβαν να προετοιμάσουν τους γέροντες, να μας φέρουν σε επαφή μαζί τους, αλλά παραβρίσκονταν και στις συνεντεύξεις βοηθώντας όπου υπήρχε ανάγκη. 

Χατζηβασιλειάδης Κυριάκος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ