Με αφορμή την ενότητα «Η εσωτερική τάξη και η εξωτερική ασφάλεια» του
μαθήματος της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής επισκεφτήκαμε την Πέμπτη 4
Δεκεμβρίου το Αστυνομικό τμήμα Σκύδρας, όπου μας μίλησε για την αστυνομία ο
υποδιοικητής κ. Κοκτσίδης Κωνσταντίνος ο οποίος στο τέλος απάντησε και σε
ερωτήσεις μας. Ο κ. Υποδιοικητής μας είπε τα εξής:
«Ας δούμε τη δομή ενός Αστυνομικού Τμήματος. Καταρχήν να ξεκινήσουμε
από την κορυφή. Σε κάθε Αστυνομικό Τμήμα υπάρχει ο διοικητής, ο αξιωματικός, ο
οποίος στην περιφέρεια που βρισκόμαστε εμείς έχει συνήθως το βαθμό του
Αστυνόμου Α ή Β. Στα μεγαλύτερα Τμήματα (στις πόλεις) υπάρχει ο βαθμός του
Αστυνομικού Υποδιευθυντή ή και Διευθυντή. Ο διοικητής βοηθιέται πάντα από τον
υποδιοικητή, ένα δεύτερο αξιωματικό συνήθως, που καμιά φορά, στα περιφερειακά
τμήματα, είναι στο βαθμό του Ανθυπαστυνόμου. Παρακάτω είναι οι υπόλοιποι
αστυνομικοί. Ακολουθούν οι βαθμοφόροι (Ανθυπαστυνόμοι και αρχιφύλακες). Το δικό
μας Αστυνομικό τμήμα είναι, θα έλεγα, ένα μεσαίο Τμήμα. Ούτε πολύ μεγάλο ούτε
πολύ μικρό. Η δύναμή του είναι γύρω στα 25 άτομα.
Για να λειτουργήσει, τώρα, ένα Αστυνομικό Τμήμα, χρειάζεται, καταρχήν,
γραμματειακή υποστήριξη, κάποιον, δηλαδή, που να διαχειρίζεται την
αλληλογραφία. Στο Τμήμα μας η γραμματεία αποτελείται από 4 άτομα. Ο ένας είναι
ο γραμματέας, ο άλλος είναι ο αρχειοθέτης, ο δακτυλογράφος και ο υπεύθυνος του
γραφείου ταυτοτήτων, όπου εκδίδονται τα δελτία ταυτότητας.
Εκτός από τη γραμματεία στο Αστυνομικό τμήμα υπάρχουν άλλες τρεις
υπηρεσίες σε 24ωρη βάση (η γραμματεία λειτουργεί μόνον ώρες γραφείου). Αυτές οι
τρεις υπηρεσίες είναι οι εξής: 1. Ο σκοπός, ο οποίος έχει καθήκον να φυλάει το
Αστυνομικό Κατάστημα 2. Ο αξιωματικός υπηρεσίας, ο οποίος έχει καθήκον να
επιλαμβάνεται οποιουδήποτε περιστατικού τύχει στη βάρδια του. Είναι επίσης και
ανακριτικός υπάλληλος, γιατί κάνει τις ανακρίσεις. 3. Το αστυνομικό αυτοκίνητο
(περιπολικό). Έχει τον οδηγό του οπωσδήποτε, και το πλήρωμά του που είναι δύο,
τρεις και καμιά φορά και τέσσερις αστυνομικοί.»
Μετά από αυτές τις γενικές πληροφορίες του υποβάλαμε κάποιες ερωτήσεις.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Για να ακολουθήσει κάποιος το επάγγελμα του αστυνομικού,
πρέπει να σπουδάσει; Αν ναι, πού και πόσα χρόνια;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Βεβαίως πρέπει να
σπουδάσει και τελευταία τα πράγματα έχουν γίνει λίγο δύσκολα για τους
υποψήφιους αστυνομικούς, γιατί πολλοί θέλουν να ακολουθήσουν το επάγγελμα και
κατά συνέπεια έχει ανέβει ο μέσος όρος του γενικού βαθμού, για να μπει στη
σχολή. Για τις κοπέλες είναι ακόμα πιο δύσκολο, γιατί παίρνουν λιγότερες
γυναίκες στην αστυνομία. Για να περάσει κανείς, πρέπει να δώσει πανελλήνιες
εξετάσεις, όπως δίνουν για τα πανεπιστήμια, Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι.. Είναι μέσα και
οι σχολές της αστυνομίας. Τις δηλώνει κανείς στο μηχανογραφικό και, αν φέρει το
βαθμό που πρέπει, περνάει κάποια ψυχοτεχνικά τεστ και κάποια αθλητική
δοκιμασία. Αν τα περάσει όλα αυτά, μπαίνει στην αστυνομία. Αν είναι για
αστυφύλακας, ο οποίος είναι ο κατώτερος βαθμός, σπουδάζει 5 εξάμηνα. Το
τελευταίο εξάμηνο είναι πρακτική. Αν θέλει να γίνει αξιωματικός, θα σπουδάσει
στη σχολή αξιωματικών στην Αθήνα κι εκεί είναι 4 τα χρόνια σπουδών. Για τις
γυναίκες ήταν και παραμένει δύσκολο, γιατί έχουν αλλάξει τα σωματικά προσόντα
τα οποία έπρεπε να έχουν (έπρεπε να έχουν ύψος πάνω από 1,65 και τώρα το έκαναν
πάνω από 1,70) αλλά και οι αθλητικές δοκιμασίες έχουν όρια ίδια μ’ αυτά των
ανδρών.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Για να γίνει κάποιος αστυνομικός, πρέπει να εκπαιδευτεί ή
απλώς να περάσει στις σχολές;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στη σχολή που σπουδάζει κάνει και πρακτική εκπαίδευση π. χ.
πώς να χειρίζεται τα όπλα. Περνάνε από κανονική στρατιωτική εκπαίδευση – γιατί
οι αστυνομικοί δεν υπηρετούν θητεία στο στρατό – για ένα διάστημα ενός – δύο
μηνών. Περνούν όλη τη βασική εκπαίδευση, που λέμε, που γίνεται στα κέντρα του
στρατού.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς αποφασίσατε να γίνετε αστυνομικός;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το κίνητρό μου αλλά και πολλών συναδέλφων εκείνο τον καιρό
ήτανε καταρχήν το ότι δεν πηγαίναμε στρατιώτες.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Σας άρεσε από μικρό αυτό το επάγγελμα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, καμία σχέση. Άλλο ήθελα να γίνω. Έτσι γίνεται συνήθως.
Οι περισσότεροι άλλο έχουν στο μυαλό τους και άλλο αναγκάζονται να κάνουν.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Έχετε πολλά χρόνια στην υπηρεσία;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ναι, έχω περίπου 26 χρόνια και πάω για τα 27.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι σας αρέσει στη δουλειά του αστυνομικού;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι περισσότεροι που θέλουνε να γίνουν αστυνομικοί το θέλουν,
γιατί εκτελούν, κατά κάποιο τρόπο, ένα κοινωνικό έργο. Έρχονται, δηλαδή, σε
επαφή με τον άνθρωπο, με το συνάνθρωπό τους και τον εξυπηρετούν, τον υπηρετούν
στην ουσία, γι’ αυτό και η αστυνομία λέγεται υπηρεσία. Προσπαθούν να τον
βοηθήσουν σε οποιοδήποτε πρόβλημα έχει.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει αυτό το επάγγελμα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει είναι πολλές και σχεδόν σε όλα
τα επίπεδα, και υπηρεσιακά και στις σχέσεις μας με τους πολίτες. Ο καθένας
έρχεται στην αστυνομία με την αξίωση να λύσει το πρόβλημά του και να το φέρει
στα μέτρα του, δηλαδή, όπως το βλέπει αυτός. Έχει σχηματίσει μια εικόνα ότι
«δίκιο είναι αυτό» και, κατά κανόνα, το δίκιο είναι ό,τι συμφέρει τον ίδιο.
Όταν ο νόμος προβλέπει κάτι διαφορετικό και δεν αρέσει στον πολίτη, αρχίζει η
ένταση να μεγαλώνει. Άλλες δυσκολίες έχουν να κάνουν με τα μέσα που έχουμε και
με τις συνθήκες που δουλεύουμε. Άλλες φορές είμαστε αναγκασμένοι να βγούμε να
κάνουμε ελέγχους σε θερμοκρασίες κάτω από 0ο , π.χ. όταν κάνουμε
αλκοτέστ τη νύχτα. Αυτό δεν είναι κάτι που θα δώσει χαρά στον καθένα
εργαζόμενο. Κανένας δε θέλει να δουλεύει με κρύο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι κινδύνους αντιμετωπίζετε στο επάγγελμά σας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι κίνδυνοι, εκτός από τη σωματική ακεραιότητα είναι αρκετοί.
Κάποιες φορές σε κάποια επεισόδια μπορεί ο αστυνομικός να κινδυνεύσει να
μηνυθεί, επειδή μερικές φορές, κατά τη γνώμη του κάθε πολίτη, δεν ενέργησε
σωστά ή έκανε κάτι παραπάνω. Άλλοι κίνδυνοι είναι το άγχος, γιατί πάντοτε είναι
στην πίεση ο αστυνόμος, οι κίνδυνοι των μεταδοτικών ασθενειών, όταν ερχόμαστε
αναγκαστικά σε επαφή με τους κρατούμενους που πολλές φορές είναι
προσβλημένοι.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Είστε ευχαριστημένος με τη δουλειά σας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σε γενικές γραμμές ναι. Απόλυτα δεν είναι κανένας
ευχαριστημένος με τη δουλειά του. Όλοι θέλουνε μπαίνοντας στην αστυνομία, αν
μπορέσουνε με την πρώτη τοποθέτηση, να πάνε δίπλα στο σπίτι τους. Είναι κάτι
που δε γίνεται, κατά κανόνα. Υπάρχει ένας νόμος για το θέμα των μεταθέσεων
σύμφωνα με τον οποίο κάθε αστυνομικός πρέπει να συμπληρώσει κάποια μόρια, για
να μπορέσει να πάει στον τόπο του. Που σημαίνει ότι κάποια χρόνια θ’ αναγκαστεί
να είναι μακριά απ’ το σπίτι του, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, να είναι στην
Αθήνα, στην Πελοπόννησο, ακόμα και σε κανένα νησί για αρκετά χρόνια. Αυτό
προκαλεί δυσαρέσκεια σε όλους. Αλλά το ξεπερνάμε βέβαια, γιατί αυτό ισχύει για
όλους και επομένως δεν υπάρχει παράπονο ότι γίνεται διάκριση, ότι κάποιος πήγε
στο σπίτι του και κάποιος άλλος είναι μακριά. Όλοι ξεκινάνε από μακριά και στη
συνέχεια έρχονται. Υπάρχουν και πράγματα που δυσαρεστούν και που μπορούν να
προκύψουν από τις ανθρώπινες σχέσεις. Πάντοτε μπορεί να προκύψουν
προβλήματα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πιο δύσκολη είναι η δουλειά ενός Στρατηγού ή ενός Αστυφύλακα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εδώ ισχύει η παροιμία «Μεγάλα καράβια, μεγάλες φουρτούνες.
Μικρά καράβια, μικρές φουρτούνες». Όταν κανείς φτάσει σ’ αυτόν το βαθμό, έχει
αυξημένες υποχρεώσεις. Η δουλειά του είναι πολλή. Δεν μπορεί να ασχοληθεί
σχεδόν με τίποτε άλλο. Ειδικά τον καιρό που είναι σαν Στρατηγός πρέπει να είναι
συνέχεια με την υπηρεσία. Ο πιο μικρός, π.χ. ο Αστυφύλακας, κάνει το 8ωρο κι
από εκεί και πέρα μπορεί να ασχοληθεί με την οικογένειά του, με τα ενδιαφέροντά
του, με οτιδήποτε. Για το Στρατηγό όμως, εκτός από το φαγητό και τον ύπνο, όλα
τα υπόλοιπα είναι σχετικά με την υπηρεσία.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς παίρνει παράσημο ένας αστυνομικός;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τα παράσημα είναι πολλών ειδών. Πολλές φορές μπορεί να πάρει
ο αστυνομικός παράσημο, όταν έχει κάνει κάτι σπουδαίο, κάτι εξαιρετικό. Άλλες
φορές με τα χρόνια υπηρεσίας, όταν είναι πολύ καλός στη δουλειά του, προτείνει
η υπηρεσία και του δίνεται κάποιο παράσημο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Όταν γίνεται κάποιο έγκλημα, για να ελέγξετε κάποιο σπίτι,
πρέπει να έχετε κάποιο χαρτί από εισαγγελέα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Για να μπούμε μέσα σε κατοικία, ναι. Για να μπει η αστυνομία
μέσα σε ένα οίκημα στο οποίο μένουν άνθρωποι (όχι σε τελείως ακατοίκητο),
χρειάζεται η παρουσία δικαστικού λειτουργού και, όταν λέμε δικαστικό λειτουργό,
εννοούμε είτε δικαστή, είτε εισαγγελέα, ο οποίος είναι και αυτός σχετικός με
την απονομή της δικαιοσύνης.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Δηλαδή θα πρέπει να είναι παρών ο δικαστικός; Δε φτάνει ένα
ένταλμα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, όχι, ποτέ. Όταν είναι κατοικία, όπως είπαμε, όπου μένει
κάποιος, ακόμα και στον περιφραγμένο χώρο της κατοικίας, δεν μπορεί να περάσει.
Όταν είναι μέρα, την ευθύνη της οποιασδήποτε έρευνας την έχει η αστυνομία. Όταν
είναι νύχτα, την ευθύνη την έχει ο δικαστικός λειτουργός και η αστυνομία
παρίσταται, για να αποφύγουμε κάποιες υπόνοιες ότι διαλέξαμε τη νύχτα επίτηδες,
για να γίνει τίποτα «παράξενο». Συνήθως, όταν υπάρχει κάποιο αυτόφωρο αδίκημα
(κυρίως όταν είναι υπόθεση ναρκωτικών) και πρέπει να γίνει έλεγχος, ενδέχεται
να μην έχουμε παρουσία δικαστικού λειτουργού.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τα αυτοκίνητα και τις μηχανές που έχετε ποιος σας τα δίνει;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτά είναι περιουσία του δημοσίου, του ελληνικού κράτους. Τα
δίνει το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, το υπουργείο που ανήκει η αστυνομία.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ένα αλεξίσφαιρο γιλέκο μπορεί να σώσει έναν αστυνομικό από μια
σφαίρα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εξαρτάται από τη σφαίρα και εξαρτάται και από το γιλέκο. Όλες
οι σφαίρες δεν είναι ίδιες. Υπάρχουν σφαίρες που φεύγουν από όπλα μικρού
διαμετρήματος, δηλαδή από μικρό όπλο, και αυτές που φεύγουν από μεγάλο όπλο.
Κάθε σφαίρα έχει διαφορετική δύναμη. Τα αλεξίσφαιρα γιλέκα βέβαια σχεδιάζονται,
για να μπορέσουν τουλάχιστον να κόψουν τη μεγαλύτερη δύναμη, να σε σώσουν από
τα διαμετρήματα που υπάρχουν στα πιστόλια και στα περίστροφα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς αντιδράτε, όταν σας κάνουν πλάκα, όταν παίρνουν και
κλείνουν ή παίρνουν και βρίζουνε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει με το 100. Το 100 είναι το
κέντρο του ασύρματου της αστυνομίας, που κατευθύνει τα περιπολικά. Εκεί κάνουν
το καλαμπουράκι τους τα παιδιά ή κάποιοι ανάγωγοι. Ε, κάνουμε υπομονή. Δεν
μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά. Αυτό γίνεται τις περισσότερες φορές απ’ τα
καρτοτηλέφωνα ή από το σπίτι. Τώρα με την τεχνολογία, όμως, μπορούμε να βρούμε
τον αριθμό του τηλεφώνου και αμέσως με τον Ο.Τ.Ε. ή με τους καταλόγους μπορούμε
να βρούμε τον ιδιοκτήτη του τηλεφώνου ή το μέρος που βρίσκεται το
καρτοτηλέφωνο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι θα συμβουλεύατε σε ένα παιδί που θα ήθελε να ακολουθήσει
αυτό το επάγγελμα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Να το πιστεύει, για να τα καταφέρει. Γιατί, αν δεν το θέλει,
θα απογοητεύεται συνεχώς και η ζωή του θα είναι άθλια – ας το πω έτσι βαριά.
Ενώ όταν το θέλει και το αγαπάει, μπορεί να ξεπεράσει τις δυσκολίες που
έρχονται. Όταν αγαπάει κάποιος αυτό που κάνει, σίγουρα το κάνει με αγάπη και
ευχαρίστηση.
