Δεκέμβριος 2007

Αρ. Φύλλου 95

Έτος 12ο

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Δεκέμβριος

Έθιμα Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς

Η ελληνική Πρωτοχρονιά - Πώς το έλατο έγινε χριστουγεννιάτικο δέντρο

Οι καλικάντζαροι – Το όνειρο του Δωδεκάμερου

Έλληνες συνθέτες – Μάνος Λοΐζος

Ταυρομαχίες - Η διατροφή των αρχαίων Ελλήνων

Οι πλανήτες – Γαία ή Γη

Λαοί αυτόχθονες – ιθαγενείς (Α΄ μέρος)

Αινίγματα και στίχοι από τους μαθητές της Β΄ τάξης

Γιατί το λέμε; - Διασκεδάστε μαθαίνοντας

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

 

 

 

 

ΛΑΟΙ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ / ΙΘΑΓΕΝΕΙΣ (Α΄ ΜΕΡΟΣ)

 

ΜΑΣΑΪ

Νομάδες κτηνοτρόφοι της ανατολικής Αφρικής, γνωστοί και ως Μαασάι, που μετακινούνται κατά μήκος της μεγάλης Ρηξιγενούς Κοιλάδας της Κένυας και της Τανζανίας. Ανήκουν στη φυλή αυτή επίσης οι Σαμπούρου της Κένυας και οι ημικτηνοτρόφοι Αρούσα και Μπαραγκούγιου (ή Κουάφι) της Τανζανιάς.

Οι ποιμενικοί Μασάι είναι γνήσιοι νομάδες. Ένα χωριό των Μασάι έχει τέσσερις έως οκτώ οικογένειες με τα κοπάδια τους και αποτελείται από έναν μεγάλο κυκλικό φράχτη από αγκαθωτούς θάμνους που περιβάλλει έναν δακτύλιο από σπίτια φτιαγμένα από λάσπη και κοπριά. Η πολυγυνία είναι συνήθης μεταξύ των γηραιότερων ανδρών. Συνηθίζεται επίσης η προσφορά συζύγων μεταξύ των ανδρών της ίδιας σειράς ηλικίας. Ο γάμος περιλαμβάνει την πληρωμή ενός σημαντικού ποσού σε ζώα για τη νύφη.

Οι Μασάι έχουν έναν αριθμό πατρογραμμικών γενεών ομαδοποιμένων σε δύο κατηγορίες ή ημιφύλια. Ο βασικός θεσμός κοινωνικής ενοποίησης ωστόσο είναι το σύστημα των ομάδων ηλικίας. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, ομάδες που έχουν την ίδια ηλικία μυούνται (περιτέμνονται) στη ζωή του ενήλικα την ίδια περίοδο μύησης. Έτσι, το σύνολο των ατόμων αυτών αποτελεί πλέον μια μόνιμη ομάδα για όλη τη διάρκεια ζωής των μελών της. Η κοινωνία των Μασάι είναι σε αξιοσημείωτο βαθμό εξισωτική.  ποτέ δεν υπήρξαν σκλάβοι.

Τα τελετουργικά διευθύνονται από έναν ειδικό, ο οποίος, αν και δεν έχει πολιτική δύναμη, είναι θρησκευτική κεφαλή του λαού του.

Τσουλλχάι Ερμίρα (ΣΤ΄ Τάξη)

*       *       *

Παπούα

Ιθαγενείς κάτοικοι της Νέας Γουινέας και ορισμένων άλλων νησιών της Μελανησίας. Το όνομά τους  προέρχεται από το πουάχ – πουάχ, που σημαίνει κατσαρά μαλλιά.

Διακρίνονται σε δύο τύπους: στους Μελανήσιους και στους ορεινούς. Οι Μελανήσιοι λέγονται και παράλιοι, έχουν λεπτή  σωματική διάπλαση και είναι χαμηλοί. Το κεφάλι τους είναι στενό και μακρουλό και τα μαλλιά τους είναι σγουρά, ενώ  η μύτη τους δεν είναι πλατιά αλλά πολλές φορές είναι γαμψή. Το δέρμα τους είναι σκουρόχρωμο.

Οι ορεινοί έχουν κανονικό ανάστημα, φαρδιά μύτη, μεγάλο στόμα, πλατύ πρόσωπο και σκουρόχρωμο δέρμα. Τα μαλλιά τους είναι, όπως και τους προηγούμενους, σγουρά. Συναντιούνται στην ενδοχώρα της Νέας Γουινέας

Οι Παπούα  ασχολούνται με τη γεωργία και με το κυνήγι και ο πολιτισμός τους βρίσκεται ακόμα σε πρωτόγονο στάδιο.

Τσιαφέρι Μιράντα (ΣΤ΄ Τάξη)

*       *       *

Μαορί

Ιθαγενής πληθυσμός της Νέας Ζηλανδίας που σήμερα δεν υπερβαίνει τα 70.000 άτομα.

Έχουν πλατύ και κοντό κρανίο, ωοειδή κατανομή προσώπου και πλατιά μύτη. Είναι ψηλοί και ρωμαλέοι κι έχουν μελαχρινό δέρμα και μαύρα μαλλιά.

Κατά την παράδοση, ήρθαν από την Πολυνησία, το 1350, περίπου 150.000 άτομα. Ο πολιτισμός τους ήταν ακόμα νεολιθικός όταν οι πρώτοι λευκοί έφτασαν στην Νέα Ζηλανδία. Οι γυναίκες ασχολούνταν με τις γεωργικές εργασίες και οι άντρες με τον πόλεμο.

Στα τέλη του 20ου αιώνα, ως Μαορί κατατάσσεται το 8,8% του πληθυσμού της Νέας Ζηλανδίας και τα 4/5 σχεδόν από αυτούς είναι κάτοικοι τον αστικών περιοχών. Η αστικοποίηση σημαίνει πλήρη έκθεση σε ένα αστικό πολιτισμό και αυξημένη άμεση επαφή με τους Ευρωπαίους Νεοζηλανδούς. Το ποσοστό μικτών γάμων μεταξύ Μαορί και Ευρωπαίων αυξάνεται σταθερά, ιδιαίτερα στις νεαρότερες ηλικίες, μεταξύ ανδρών Μαορί και Ευρωπαίων γυναικών. 

Αλεξανδρόπουλος Χρήστος (ΣΤ΄ Τάξη)

*       *       *

Ινκας

Η μεγαλύτερη αυτοκρατορία της Αμερικής πριν την ανακάλυψη της  από τον Κολόμβο. Ιδρύθηκε από τη Φυλή Ίνκας του Περού και γενάρχης της  ήταν ο Τόπα Ίνκας, που πέθανε το 191 μ.Χ. Η Ίνκας περιλάμβανε τα σημερινά κράτη του Ισημερινού, της Βολιβίας, της Β. Αργεντινής, του Περού και της Χιλής. Πρωτεύουσά της ήταν το Κούθκο. Έφτασε στη μεγάλη του ακμή κοντά στα μέσα του 15ου αιώνα.

Οι Ίνκας έμειναν ονομαστοί για τον πολιτισμό που ανέπτυξαν. Αν και δε γνώριζαν τον τροχό, τη γραφή και το σίδερο, έφτιαξαν θαύματα αρχιτεκτονικής και μεταλλουργικής με το χαλκό και τον κασσίτερο. Επίσης είχαν φτιάξει και πολλούς δρόμους.

Η θρησκεία τους ήταν πολυθεϊστική. Λάτρευαν τα ουράνια σώματα και κυρίως τον ήλιο, που τον θεωρούσαν πατέρα του αυτοκράτορά τους. Οι γιορτές και οι χοροί τους ήταν μυστικιστικοί και οι χορευτές τους έπαιρναν πάντοτε ναρκωτικά. Γραφή δεν είχαν και η γραπτή επικοινωνία τους γινόταν με το δέσιμο κόμπων σε ειδικές πολύχρωμες ταινίες. Γραπτά μνημεία δεν άφησαν. Η γραφή του άρχισε να αναπτύσσεται με την παρακμή τους και μετά την ισπανική κατάκτηση.

Η γλώσσα τους επηρεάστηκε πολύ από τα ισπανικά και σήμερα χρησιμοποιείται εμπλουτισμένα από γράμματα του ισπανικού αλφαβήτου, από τους ιθαγενείς της Ν. Αμερικής.

Μεγάλα αρδευτικά έργα και θαυμάσιοι δρόμοι δείχνουν την ανάπτυξη της γεωργίας, που ήταν η κύρια ασχολία τους και του εμπορίου.

Παναούση Βάσω (ΣΤ΄ Τάξη)

*       *       *

ΟΙ ΙΝΔΙΑΝΟΙ

Με την ονομασία Ινδιάνοι συνηθίζεται να αποκαλούνται γενικά οι ιθαγενείς πληθυσμοί της Αμερικής πριν την ανακάλυψη της από τους Ευρωπαίους στα τέλη του 15ου αιώνα. Με την ίδια ονομασία αποκαλούνται μέχρι και σήμερα ορισμένες εθνικές μειονότητες, των οποίων οι ρίζες προέρχονται από τους ιστορικούς αυτούς λαούς. Ορισμένοι από αυτούς τους ιθαγενείς διατηρούν μέχρι σήμερα ένα νομαδικό τρόπο ζωής, ενώ κάποιοι άλλοι αναζήτησαν μόνιμη διαμονή δημιουργώντας μικρές κοινότητες και χωριά, ενώ κάποιοι άλλοι αναζήτησαν μόνιμη διαμονή δημιουργώντας μικρές κοινότητες και χωρία, ενώ σε κάποιες περιοχές κατάφεραν να οργανωθούν σε μεγαλύτερες κοινότητες, ακόμα και πόλεις, με πολιτική οργάνωση. Η ονομασία προέρχεται από την πεποίθηση του Κολόμβου ότι έφτασε στην Ινδία, ενώ στην πραγματικότητα είχε φτάσει στην Αμερική, και ότι κάτοικοι που συνάντησε είναι Ινδοί.

Με την εισβολή από την Ευρώπη εξαπλώθηκαν επιδημίες, όπως η ευλογία, ο τύφος, η ιλαρά κι η διφθερίτιδα, οι οποίες αφάνισαν έως και 110 εκατομμύρια ιθαγενών της Αμερικής.

Αυτός ο λαός χωρίζονταν σε πολλές μεγάλες οικογένειες (φυλές), η καθεμία από τις οποίες είχε ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό.

Οι Σιού Ντακότα) είχαν απαράμιλλο θάρρος και υπερείχαν σωματικά, και ηθικά από οποιαδήποτε δυτική φυλή ζούσαν σε μεγάλες ομάδες. Η εκλογή του αρχηγού γινόταν με βάση την προσωπική ικανότητα και τη δημοτικότητα αν και η εξουσία του περιορίζονταν από το συμβούλιο της ομάδας. Η πολυγαμία ήταν συχνή ενώ τα λείψανα των νεκρών τοποθετούνταν πάνω σε εξέδρες.

Οι Κάντοαν ήταν καλλιεργητές και κυνηγοί ενώ επίσης ασχολούνταν με την κεραμική και τη βυρσοδεψία. Είχαν μία χαλαρή ομοσπονδία καθώς δεν είχαν πολιτική ικανότητα.

Οι Σοσόνι (ή “φίδι της Νεβάδας”) συγγενεύουν με τη φημισμένη φυλή των Αζτέκων που ίδρυσε την Αυτοκρατορία των Αναχουάκ ενώ ύψωσαν αρχιτεκτονικά μνημεία που συναγωνίζονται τα πιο φημισμένα οικοδομήματα του αρχαίου κόσμου.

Οι  Ιροκουά και οι Τσερόκι ήταν εξαιρετικά σκληροί και γεννημένοι πολεμιστές, ενώ οι Αλγκογκίνοι, που ήταν η πρώτη φυλή  που γνώρισαν οι λευκοί, ήταν φιλήσυχοι  καλλιεργητές της γης και κατείχαν την τέχνη να κατεργάζονται τα δέρματα των ελαφιών,  για να τα κάνουν μαλακά και πολυτελή ενδύματα, κατασκεύαζαν μανδύες με φτερά, όπως οι Αζτέκοι, και είχαν ένα περίτεχνο σύστημα γραφής με εικόνες.

Παπαδόπουλος Αντώνης (ΣΤ΄ Τάξη)

 

 

Την σελίδα αυτή σχεδίασε ο Κιοσσές Γιώργος