Η ΓΡΙΠΗ ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ Τι είναι η γρίπη των πτηνών; Η γρίπη των πτηνών είναι μία μολυσματική νόσος που προσβάλλει τα πτηνά. Όλα τα είδη των πτηνών μπορούν να προσβληθούν από τη νόσο, όμως τα οικόσιτα πουλερικά (κυρίως κοτόπουλα και γαλοπούλες) είναι ιδιαίτερα ευάλωτα και σε αυτά η νόσος μπορεί πολύ γρήγορα να πάρει τη μορφή επιδημίας. Πώς εμφανίζεται η νόσος στα πτηνά; Στα πτηνά η νόσος έχει δύο μορφές. Η μία μορφή είναι μέτριας βαρύτητας, που μπορεί να εμφανίζεται με πτερόρροια (απώλεια φτερών) ή με μείωση της παραγωγής αυγών. Η δεύτερη μορφή παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Τα πτηνά που προσβάλλονται μπορεί να πεθάνουν την ίδια μέρα και η θνησιμότητα μπορεί να φτάσει το 90 – 100 %. Οι άνθρωποι δεν προσβάλλονται από τη γρίπη των πτηνών παρά μόνο κατ’ εξαίρεση. Σε ποιες χώρες έχουν εμφανιστεί κρούσματα γρίπης σε πουλερικά από το στέλεχος Η5Ν1; Έως σήμερα κρούσματα γρίπης σε πουλερικά έχουν εκδηλωθεί στις εξής χώρες: Ινδονησία, Βιετνάμ, Κίνα, Ταϊλάνδη, Ρωσία, Τουρκία και Ρουμανία. Επιπλέον κρούσματα σε πουλερικά είχαν εμφανιστεί κατά την τελευταία διετία στις χώρες Ιαπωνία, Μαλαισία και Κορέα στις οποίες όμως η νόσος τέθηκε υπό έλεγχο, και δεν αναφέρονται αυτή τη στιγμή νέα κρούσματα. Μεμονωμένα κρούσματα σε αποδημητικά πουλιά έχουν εκδηλωθεί στη Μογγολία και την Κροατία. Σε ποιες χώρες έχουν εμφανιστεί περιστατικά γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους από το στέλεχος Η5Ν1; Οι χώρες όπου έως τις 17 / 1 / 2006 έχουν επιβεβαιωθεί κρούσματα γρίπης των πουλερικών σε ανθρώπους είναι οι εξής: Καμπότζη, Κίνα, Ινδονησία, Ταϊλάνδη, Τουρκία, Βιετνάμ. Πώς μεταδίδεται στον άνθρωπο η νόσος; Υπάρχουν περιπτώσεις μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο; Από ό,τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα η γρίπη των πουλερικών μεταδίδεται δύσκολα από τα πτηνά στον άνθρωπο και μέχρι σήμερα τα κρούσματα σε ανθρώπους είναι σπάνια. Οι περισσότερες περιπτώσεις μετάδοσης συνέβησαν σε αγροτικές περιοχές και στην πλειονότητά τους (ιδιαίτερα στην Τουρκία) αποδόθηκαν σε επαφή με νεκρά πουλερικά κατά τη διάρκεια της σφαγής, αποπτέρωσης (ξεπουπουλιάσματος) ή προετοιμασίας φαγητού. Έως σήμερα δεν έχουν αναφερθεί κρούσματα σε εργάτες πτηνοτροφείων ή επεξεργασίας πουλερικών. Επίσης έως σήμερα καμιά περίπτωση δεν έχει συνδεθεί με κατανάλωση μαγειρεμένου κρέατος ή αυγών. Η ανθρώπινη νόσος από το στέλεχος Η5Ν1 είναι συχνή; Όχι, συμβαίνει πολύ σπάνια. Ποια είναι τα συμπτώματα της γρίπης των πτηνών στους ανθρώπους; Τα συμπτώματα στον άνθρωπο είναι αυτά της γρίπης, δηλαδή υψηλός πυρετός, βήχας, πονόλαιμος, μυαλγίες καθώς επίσης και επιπεφυκίτιδα. Κατά την εξέλιξη της νόσου μπορεί να συμβούν επιπλοκές όπως μικροβιακή πνευμονία, οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια, ιογενής πνευμονία και άλλες σοβαρές επιπλοκές που κάποιες φορές μπορεί να προκαλέσουν το θάνατο, ιδίως σε άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα. Ποια είναι τα μέτρα περιορισμού μετάδοσης της νόσου στα πτηνά; Το σπουδαιότερο μέτρο περιορισμού της νόσου είναι η γρήγορη σφαγή όλων των άρρωστων πτηνών ή / και αυτών που έχουν εκτεθεί, η κατάλληλη ταφή των πτωμάτων, η απομόνωση και η κατάλληλη απολύμανση των πτηνοτροφείων. Άλλο σημαντικό μέτρο περιορισμού της μετάδοσης είναι η απαγόρευση της μετακίνησης ζωντανών πουλερικών από περιοχή σε περιοχή και από μία χώρα στην άλλη. Ο ιός μπορεί να επιβιώσει στη μολυσμένη κοπριά για τουλάχιστον 3 μήνες, όταν η θερμοκρασία είναι χαμηλή. Στο νερό ο ιός μπορεί να επιβιώσει για πάνω από 4 ημέρες, όταν η θερμοκρασία είναι 22ο C και περισσότερο από 30 ημέρες, όταν η θερμοκρασία είναι 0ο C. Ο ιός καταστρέφεται σε υψηλή θερμοκρασία και συγκεκριμένα στους 56ο C μέσα σε τρεις ώρες ή στους 80ο C μέσα σε 30 λεπτά. Ο ιός καταστρέφεται επίσης με κοινά απολυμαντικά, όπως αυτά που περιέχουν ιώδιο ή φορμαλδεΰδη. Πώς διασπείρονται οι επιδημίες της γρίπης των πτηνών σε μια χώρα; Εκκρίσεις από μολυσμένα άγρια πτηνά μπορούν να διασπείρουν τον ιό σε πτηνοτροφεία και στα πουλερικά που εκτρέφονται σε σπίτια. Ο κίνδυνος αυτός είναι μεγαλύτερος, όταν αυτά βόσκουν ελεύθερα, μοιράζονται ίδιες αποθήκες νερού με τα άγρια πτηνά ή χρησιμοποιούν νερό που μπορεί να έχει μολυνθεί από εκκρίσεις άγριων πτηνών που είναι φορείς του ιού. Πώς μεταδίδεται η νόσος από χώρα σε χώρα; Η νόσος μπορεί να μεταδοθεί από χώρα σε χώρα με το εμπόριο των ζωντανών πουλερικών. Επίσης τα μεταναστευτικά άγρια πτηνά μπορούν να μεταφέρουν τον ιό σε μακρινές αποστάσεις και έχουν στο παρελθόν ενοχοποιηθεί στη μετάδοση του υψηλής παθογονικότητας ιού της γρίπης των πτηνών σε όλο τον κόσμο. Τα μεταναστευτικά υδρόβια πτηνά, ιδιαίτερα οι άγριες πάπιες, είναι φυσική δεξαμενή του ιού της γρίπης των πτηνών, ενώ είναι τα πλέον ανθεκτικά στη νόσηση. Μπορούν να μεταφέρουν τον ιό σε μεγάλες αποστάσεις και να τον αποβάλλουν στις εκκρίσεις τους ακόμα και όταν εμφανίζουν μέτριας ή μικρής διάρκειας νόσο. Οι οικόσιτες πάπιες πάντων είναι πιο ευαίσθητες και μπορούν να εμφανίσουν θανατηφόρο νόσο καθώς επίσης οι γαλοπούλες, οι χήνες και πολλά άλλα είδη πτηνών που εκτρέφονται σε πτηνοτροφεία ή σε αγροκτήματα.  Υπάρχει αποτελεσματικό εμβόλιο εναντίον του στελέχους Η5Ν1 που προσβάλει φέτος τις χώρες της Νοτιο – Ανατολικής Ασίας και την Τουρκία; Όχι. Προς το παρόν τα διαθέσιμα εμβόλια δεν παρέχουν προστασία στον άνθρωπο έναντι του συγκεκριμένου στελέχους. Υπάρχουν φάρμακα για την πρόληψη και τη θεραπεία της γρίπης των πτηνών στον άνθρωπο; Υπάρχουν αντιιικά φάρμακα για τον ιό της γρίπης. Αυτά τα φάρμακα έχουν χρησιμοποιηθεί σε μερικές χώρες για πρόληψη και θεραπεία από τον ιό της κοινής γρίπης και φαίνεται ότι μπορεί να είναι αποτελεσματικά ανεξάρτητα από το στέλεχος που προκαλεί τη νόσο. Υπάρχει περίπτωση περαιτέρω εξάπλωσης της γρίπης των πουλερικών και έναρξη πανδημίας; Η περίπτωση εξάπλωσης της νόσου σε πουλερικά σε άλλες χώρες δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Είναι ασφαλής η κατανάλωση πουλερικών από τους ανθρώπους; Ναι. Όταν τα πουλερικά είναι καλά μαγειρεμένα, δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης του ιού. Τα αυγά θα πρέπει επίσης να είναι καλά βρασμένα πριν καταναλωθούν. Σημειώνεται ότι ενώ υπάρχει θεωρητικά η πιθανότητα μετάδοσης της νόσου στον άνθρωπο μέσω της τροφής, κανένα από τα μέχρι τώρα επιβεβαιωμένα κρούσματα δεν έχει συνδεθεί με την κατανάλωση μολυσμένου κρέατος ή αυγών. Τι πρέπει να κάνω, αν βρω ένα νεκρό ή άρρωστο πουλί; Αν βρείτε νεκρό ή άρρωστο πουλερικό ή άγριο πτηνό, θα πρέπει να το αναφέρετε αμέσως στην Κτηνιατρική Υπηρεσία της νομαρχίας σας, ώστε να διερευνήσουν το συμβάν, εφόσον το κρίνουν απαραίτητο. Αποφύγετε την άμεση επαφή με το πτηνό, χρησιμοποιήστε γάντια (ή τοποθετήστε πλαστική σακούλα γύρω από το χέρι σας) εάν χρειαστεί να το μεταφέρετε. Πλύνετε καλά τα χέρια σας με νερό και σαπούνι αμέσως μετά. Αποφύγετε την επαφή με περιττώματα πουλερικών ή πτηνών.