«ΤΟΝ ΑΡΤΟΝ ΗΜΩΝ ΤΟΝ ΕΠΙΟΥΣΙΟΝ…» Στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης οι μαθητές της Ε΄ τάξης θα ασχοληθούν στο Β΄ τρίμηνο με το θέμα «Τον άρτον ημών τον επιούσιον...». Η προσέγγιση θα γίνει μέσα από τα μαθήματα που διδάσκονται στην τάξη αυτή. Σε πρώτη φάση οι μαθητές συγκέντρωσαν διάφορες παροιμίες, παροιμιακές φράσεις, αινίγματα, ομαδικά παιχνίδια που έχουν σχέση με το ψωμί. Στη συνέχεια θα ασχοληθούμε με το ψωμί στη λαϊκή παράδοση, στη χριστιανική θρησκεία, θα ζωγραφίσουμε, θα τραγουδήσουμε και θα γράψουμε ποιήματα και πεζά κείμενα. Παρακάτω θα διαβάσετε ένα μέρος από τα αποτελέσματα των προσπαθειών τους. Όλες τις δραστηριότητές μας θα μπορείτε να τις παρακολουθείτε από τις στήλες της εφημερίδας μας. ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΨΩΜΙ «Βγάζω ή κερδίζω το ψωμί μου»: Εξασφαλίζω τα αναγκαία για να ζήσω. «Έχει ψωμί ή φαΐ αυτή η δουλειά»: Αποφέρει πολλά κέρδη αυτή η δουλειά. «Φάγαμε μαζί ψωμί κι αλάτι»: Ζήσαμε μαζί και συνδεθήκαμε. «Έχω να φάω πολλά καρβέλια ακόμη»: Θα περιμένω ακόμη πολύ, έχω πολλά χρόνια ζωής μπροστά μου, χρειάζεται ακόμη χρόνος και προσπάθεια, για να αποκτήσω την αναγκαία πείρα σε κάτι. «Έχω πολύ ψωμί (ακόμα)»: Υπάρχει πολύς χρόνος ακόμη, για να τελειώσει ή να ολοκληρωθεί κάτι. «Δεν έχω ψωμί να φάω»: Πεθαίνω της πείνας «Για ένα κομμάτι ψωμί»: Έναντι ευτελούς αμοιβής, με ελάχιστα χρήματα. «Και ξερό ψωμί»: Για να δείξουμε ότι θέλουμε ή υποστηρίζουμε κάτι φανατικά, αυτό και μόνο αυτό και τίποτε άλλο. (Λέω) «Το ψωμί ψωμάκι»: Λιμοκτονώ, δεν έχω να φάω. «Είναι μετρημένα ή είναι λίγα ή (τα) έφαγε ή τέλειωσαν τα ψωμιά του»: Βρίσκεται πια στα τελευταία του, σύντομα πεθαίνει. «Τρώω ψωμί (από κάποιον)»: Με τρέφει, μου παρέχει εργασία (κάποιος) «Τρώω γλυκό ψωμί»: Ζω με άνεση, είμαι ευχαριστημένος από τον τρόπο που βγάζω το ψωμί μου. «Τρώω πικρό ψωμί»: Ζω με δυσκολία, είμαι δυσαρεστημένος από τον τρόπο που βγάζω το ψωμί μου.   ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ - Το προζύμι Το παιχνίδι αυτό παίζεται από πολλά παιδιά, πάνω από δέκα, σε ανοιχτό μέρος. Δύο παιδιά χαράζουν στο χώμα έναν κύκλο, το προζύμι, με διάμετρο δύο μέτρα περίπου. Ύστερα τα δύο αυτά παιδιά μπαίνουν και στέκονται μέσα σ’ αυτόν τον κύκλο. Και τότε το ένα παιδί ζητά από το άλλο προζύμι. Το άλλο απλώνει προς το μέρος του το χέρι του, τάχα πως του δίνει. Οι άλλοι παίκτες, που στέκονται έξω από τον κύκλο κι ολόγυρα, μόλις δουν πως τάχα πήρε προζύμι, φεύγουν άταχτα εδώ κι εκεί, γιατί πετιέται έξω από τον κύκλο και αρχίζει και τους κυνηγάει. Αν τύχει να μην πιάσει κανένα, τότε οι άλλοι γυρίζουν πίσω κι αρχίζουν να τον χτυπούν. Την ίδια στιγμή πετιέται κουτσαίνοντας από το προζύμι κι ο άλλος παίκτης, για να τον ελευθερώσει. Αν τύχει όμως και πιάσει κανένα και κατορθώσει να τον χτυπήσει λίγο, τον παίρνει μαζί του και μπαίνουν και οι δύο στον κύκλο λέγοντας του: -          « Προζύμι » κ’ εγώ «προζύμι» κ’ εσύ. Το παιχνίδι αρχίζει όπως και πρώτα, με τη διαφορά πως όσα και να πάρει ο ένας από τον άλλο βγαίνουν και οι δύο κουτσαίνοντας και κυνηγούν τα άλλα παιδιά που φεύγουν. Απαραίτητο είναι να φωνάξει τη λέξη προζύμι, για να τον ακούσουν και να φύγουν οι απέξω από τον κύκλο παίκτες. Αν ξεχάσει να κάνει αυτό το χρέος του, τότε οι άλλοι έχουν δικαίωμα να τον ξυλοκοπήσουν μόλις βγει. Αν κουραστεί, μπορεί να τρέξει και να πατήσει στο προζύμι. Το μέρος αυτό συμβολίζει άσυλο και δεν επιτρέπεται να τον χτυπήσουν. Όταν όμως τον προλάβουν έξω, τότε τον ξυλοκοπούν, ώσπου να καταφθάσει ο σύντροφος του να τον γλιτώσει. Το παιχνίδι αυτό παίζεται σε πολλές περιοχές και κατά κύριο λόγο στη Νεάπολη της Κρήτης. «Τα Ελαιόψωμα» Μάλι Ντομένικο, Παρασκευαΐδου Βαγγελιώ, Παρασκευαΐδου Ραφαηλία, Φωτίου Χριστίνα