Μασκαράδες στη φύση

Αλλόκοτα πλάσματα, μασκαρεμένα φύλλα, αγκάθια ή φύκια, κάποια από αυτά με τεράστια μάτια «μαϊμού» που παραπλανούν και τρομοκρατούν, άλλα με στολή παραλλαγής, κάποια που αλλάζουν χρώμα στη στιγμή με τρόπο μαγικό. Έτσι καθημερινά, έντομα, πουλιά, ψάρια, ερπετά και θηλαστικά μασκαρεύονται, μιμούνται ή καμουφλάρονται, σύμφωνα με τους κανόνες και τις ισορροπίες που ορίζει η φύση!
Πολλά πουλιά, όπως μπούφοι, περιστερόκοτες, κότες της ζούγκλας κλπ., εντοπίζονται δύσκολα, μια και τα χρώματά τους ταιριάζουν πολύ με αυτά του φυσικού τους περιβάλλοντος. Έτσι, αρκεί να μείνουν ακίνητα, για να γίνουν αόρατα στους εχθρούς τους.
Πολλά έντομα μοιάζουν με νεκρά ή ζωντανά φύλλα, ή με φλοιό ή κλαδιά ενός δέντρου. Πολλές πεταλούδες και νυχτοπεταλούδες, στο στάδιο της χρυσαλλίδας ή όταν γίνονται ενήλικα άτομα, μιμούνται τα φύλλα με τέτοια επιτυχία, που είναι σχεδόν αδύνατο να τις διακρίνεις. Όμως και άλλα έντομα, όπως γρύλοι και ακρίδες, χρησιμοποιούν το ίδιο καμουφλάζ.
Όλα τα αιλουροειδή έχουν ανοιχτόχρωμη γούνα με σκούρες κηλίδες, στίγματα ή λωρίδες, καμουφλάζ πολύ αποτελεσματικό στη ζούγκλα. Οι τίγρεις πλησιάζουν το θύμα τους αθόρυβα, απαρατήρητες μέσα στη βλάστηση, μέχρι να φτάσουν αρκετά κοντά, προτού του χιμήξουν.
Συχνά, διάφορα ακίνδυνα είδη εντόμων αλλά και φιδιών, είναι σωσίες κακόγευστων ή δηλητηριωδών συγγενών τους. Έτσι απωθούν τους εχθρούς τους, που έχουν μάθει να ξεχωρίζουν τα προειδοποιητικά έντονα χρώματα που έχουν τα δηλητηριώδη είδη. Οι σωσίες – έντομα πολλές φορές αντιγράφουν τελείως διαφορετικά είδη από αυτό στο οποίο ανήκουν. Έτσι η μέλισσα – μύγα, η σφηκόμυγα και η νυχτοπεταλούδα – σφήκα κατάφέρνουν να ξεγελούν τα πουλιά, τα οποία αλλάζουν δρόμο, γιατί με τίποτα δε θα ήθελαν ρισκάροντας να δοκιμάσουν τη … γλύκα του τσιμπήματός τους.
Έντομα της τάξης των Ομόπτερων θυμίζουν τόσο πολύ τα αγκάθια των δέντρων στα οποία ζουν, που είναι σίγουρα πολύ δύσκολο στους εχθρούς τους να τα εντοπίσουν.
Πολλά έντομα, αλλά και ψάρια, αιφνιδιάζουν με ψεύτικα μάτια τους θηρευτές τους. Έτσι, προλαβαίνουν να τραπούν σε φυγή προστατεύοντας ταυτόχρονα το κεφάλι τους. Η τεττιγονία, μια μεγάλη ακρίδα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι μπλοφάρει… αγρίως! Αν δεν καταφέρει να ξεγελάσει σαν… ξερό φύλλο, ανοίγει τα μπροστινά φτερά και αποκαλύπτει ένα ζευγάρι τεράστια ψεύτικα μάτια…
Την πιο παράξενη και εντυπωσιακή μεταμφίεση, από πολλά άλλα είδη, την έχει ο χαμαιλέοντας. Άσχημος, ποικιλόχρωμος και απρόσμενος, μένει αξέχαστος σε όποιον του τύχει να τον συναντήσει. Αλλάζει χρώμα ανάλογα με τις διαθέσεις και το περιβάλλον του. Το δέρμα του περιέχει χρωστικές, μέσα σε ειδικά κύτταρα που λέγονται χρωματοφόρα, και έτσι μπορεί να «περάσει» από όλες τις αποχρώσεις του πράσινου, του καστανού, του κόκκινου, του κίτρινου, του άσπρου και του μαύρου. Επίσης, μπορεί να αλλάξει τη σειρά των χρωμάτων πάνω στο σώμα του.
Ο αρουραίος των αγρών ζει σε διάφορα μέρη (λιβάδια, δάση, όχθες ποταμών). Ψάχνει την τροφή του στο έδαφος, που συνήθως καλύπτεται από ξερά φύλλα και άλλα είδη φυτών. Το καμουφλάζ του είναι απαραίτητο. Αν αντιληφθεί το απαλό φτερούγισμα κάποιου αρπακτικού πουλιού, «παγώνει» στη θέση του. Είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί από ψηλά έτσι όπως κρύβεται ακίνητος ανάμεσα στα φύλλα.
Οι λύκοι των αρκτικών περιοχών έχουν συχνά λευκές γούνες, για να καμουφλάρονται μέσα στο χιόνι. Έτσι, μπορούν να φτάσουν πολύ κοντά στα ανυποψίαστα θύματά τους, καθώς τίποτα δεν προδίδει την παρουσία τους. Η παμπόνηρη αλεπού, όμως, μας εντυπωσιάζει ακόμα περισσότερο με τις μεταμφιέσεις της. Όταν μπαίνει ο χειμώνας, η καφέ – γκρίζα γούνα της αρκτικής αλεπούς γίνεται άσπρη! Δηλαδή, διαθέτει μια πλούσια … γκαρνταρόμπα. Το καλοκαίρι περνάει απαρατήρητη μέσα στο καφέ – γκρίζο περιβάλλον της τούνδρας και το χειμώνα παίζει κρυφτό ανενόχλητη μέσα στο χιόνι.
Τα φίδια γενικά έχουν τέτοια χρώματα που είναι δύσκολο να τα αντιληφθείς είτε βρίσκονται πάνω στον κορμό ενός δέντρου είτε έρπουν στη γη. Η έχιδνα της Γκαμπόν «εξαφανίζεται» ανάμεσα στα ξερά φύλλα, όπου κάθεται ακούνητη, μέχρι να πλησιάσει κάποιο θηλαστικό ή πουλί. Το θανατηφόρο δηλητήριό της δρα σχεδόν ακαριαία…
Μάλι Ντομάνικο, Παρασκευαΐδου Βαγγελιώ,
Παρασκευαΐδου Ραφαηλία, Φωτίου Χριστίνα