Σπίτι μου σπιτάκι μου


Όπως ο άνθρωπος, έτσι και τα ζώα θέλουν να αισθάνονται τη θαλπωρή ενός σπιτιού, μιας φωλιάς όπου θα νιώθουν προστατευμένα από τους εχθρούς και την κακοκαιρία. Έτσι λοιπόν, από τους τερμίτες που κατασκευάζουν εντυπωσιακούς πύργους και τις φωλιές των πτηνών στα δέντρα, ως τις υπόγειες κατοικίες των τρωκτικών, τα ζώα φροντίζουν να χτίσουν το σπιτικό τους. Χρησιμοποιούν υλικά που βρίσκουν στη φύση, όπως κλαδιά, χορτάρι και λάσπη, καθώς και άλλα που παράγουν από το ίδιο τους τα σώμα.
Οι σφήκες χτίζουν τις φωλιές τους από υλικά που βρίσκουν στη φύση. Ανακατεύουν υπολείμματα ξύλων με το σάλιο τους και δημιουργούν ένα υγρό πολτό που πλάθεται εύκολα, ώστε να πάρει το επιθυμητό σχήμα.
Λέγεται ότι οι κάστορες είναι οι καλύτεροι ξυλοκόποι. Με τα μπροστινά τους δόντια, που είναι κοφτερά σαν ξυράφι, κόβουν κορμούς δέντρων ή κλαδιά, με τα οποία χτίζουν τη φωλιά τους. Γενικά, τα εργαλεία που κυρίως χρησιμοποιούν τα ζώα, για να χτίσουν το σπίτι τους, είναι τα δόντια τους, τα νύχια τους, οι δαγκάνες τους, το σαγόνι τους, το ράμφος τους και, φυσικά, τα πόδια τους.
Η λάσπη είναι ίσως το ιδανικό «οικοδομικό» υλικό για τις φωλιές των ζώων. Είναι υγρή και εύπλαστη και μπορεί να πάρει οποιοδήποτε σχήμα. Γι’ αυτό και πολλά πτηνά, όπως τα χελιδόνια και τα φλαμίνγκο, χτίζουν τις φωλιές τους από λάσπη. Μόλις η λάσπη στεγνώσει, γίνεται σκληρή σαν πέτρα, προστατεύοντας έτσι τα πουλιά και τα νεογνά τους. Ως έμπειροι μάστορες, όμως, πολλοί «ιπτάμενοι» φίλοι μας προσθέτουν στο μείγμα και λίγο άχυρο, ώστε να είναι σίγουροι ότι το σπίτι τους δεν πρόκειται να … γκρεμιστεί.
Η χελώνα ζει περισσότερα χρόνια από κάθε άλλο ζώο – και να σκεφτεί κανείς ότι κουβαλάει το σπίτι της στην πλάτη της! Το καβούκι της, στο οποίο κατοικεί, είναι μέρος του σώματός της. Έτσι, όταν νιώθει πως απειλείται από κάποιο εχθρό ή από τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, μαζεύεται μέσα σε αυτό και απολαμβάνει τη ζεστασιά και την ασφάλεια του «σπιτιού» της.
Οι αράχνες είναι ίσως οι πιο επιδέξιοι αρχιτέκτονες του ζωικού βασιλείου. Φτιάχνουν τον ιστό τους από μετάξι που παράγεται από το σώμα τους. Ο περίτεχνος αυτός ιστός, εκτός από πολύ ασφαλές σπιτικό, είναι και αποτελεσματική παγίδα για τα μικρά έντομα που αποτελούν τη βασική τροφή της αράχνης.
Όπως είδαμε προηγουμένως, μερικά ζώα είναι ίσως πιο τυχερά από τα υπόλοιπα: αντί να χτίζουν τις φωλιές τους, υπάρχουν μέσα σε αυτές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και τα σαλιγκάρια που έχουν … κινητό σπίτι. Το σκληρό τους όστρακο τα προφυλάσσει από την κακοκαιρία ή από τους εχθρούς τους, όπως τα φίδια. Χωρίς την προστασία του όστρακού του το σαλιγκάρι δε θα μπορούσε να επιβιώσει.
Οι αξιοθαύμαστοι πύργοι που χτίζουν οι τερμίτες περιλαμβάνουν πολλά … διαμερίσματα. Κάθε φωλιά χωρίζεται σε ζώνες και κάθε ζώνη έχει διαφορετική χρήση. Το ένα δωμάτιο είναι η «κρεβατοκάμαρα», το άλλο λειτουργεί ως αποθήκη, όπου οι τερμίτες φυλάνε τα τρόφιμά τους. και, φυσικά, υπάρχει ξεχωριστό δωμάτιο όπου ζουν ο βασιλιάς και η βασίλισσα. Με τέτοια οργάνωση, οι τερμίτες αισθάνονται απόλυτα προστατευμένοι από τους εχθρούς τους, αλλά και από τη ζέστη και την ξηρασία που δεν τους αρέσει καθόλου.
Οι τυφλοπόντικες είναι ίσως οι καλύτεροι εκσκαφείς σε ολόκληρο το ζωικό βασίλειο. Έχουν μυτερά χέρια και μακριά κοφτερά νύχια, καθώς και δυνατά κόκαλα και στήθος, για να κυκλοφορούν άνετα από την επιφάνεια της γης στα υπόγεια διαμερίσματα που διαμορφώνουν. Άλλα ζώα που σκάβουν το χώμα, για να χτίσουν τις φωλιές τους, είναι οι ασβοί, οι λαγοί και οι αλεπούδες.
Σαββίδης Νίκος, Σιδηρόπουλος Στράτος,
Φωτιάδης Σωτήρης, Φωτιάς Κώστας