ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΛΕΜΕ; «Η γλώσσα του μέλι στάζει» «Του και από γλώσσης μέλιτος γλυκίων ρέεν αύδη». Αυτά είναι λόγια του Όμηρου από την Ιλιάδα (Α 249), που τα λέει για το Νέστορα «με τη γλυκιά τη γλώσσα», που «κι απ’ το μέλι του ‘χυνε φωνή πιο ζαχαρένια». Η φράση λέγεται γι’ ανθρώπους γλυκομίλητους και καλούς. * * * «Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη» Όταν ο λαός βλέπει κανένα που να είναι πολύ αδύνατος και ειδικότερα γυναίκα, λέει τη φράση αυτή που έχει την προέλευσή της από τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν» του Διονύσιου Σολομού, που είναι και η αρχή του δεύτερου τετράστιχου του Εθνικού Ύμνου. * * * «Ό,τι γράφει δεν ξεγράφει» «Ο γέγραφα, γέγραφα» Η προέλευση της φράσης είναι κάπως περίεργη με τη σημερινή της σημασία. Ήταν η εποχή, που ο Πόντιος Πιλάτος είχε παραδώσει στους Αρχιερείς τον Ιησού Χριστό, για να σταυρωθεί. Είχε δώσει ακόμη την εντολή να γραφούν πάνω στο σταυρό τα τέσσερα γράμματα (Ι.Ν.Β.Ι.) που σήμαιναν, Ιησούς Ναζωραίος Βασιλεύς Ιουδαίων. Οι γραμματείς, όμως, των Ιουδαίων παρουσιάστηκαν σ’ αυτόν, ζητώντας ν’ αφαιρεθούν τα αρχικά γράμματα. Ο Πιλάτος, όμως, αρνήθηκε κατηγορηματικά με τη δήλωση: «ο γέγραφα, γέγραφα», δηλαδή «ό,τι έχω γράψει, έχω γράψει», όπως αποδόθηκε στα ελληνικά από τους εβδομήκοντα. Η φράση αργότερα επικράτησε με την παραποίηση «ο γέγραφε, γέγραφε», δηλαδή «ό,τι έχει γράψει, έχει γράψει» και πιο απλά «ό,τι γράφει, δεν ξεγράφει». (Ιωάν. ΙΘ΄ 22). Σύμφωνα με τα ρωμαϊκά έθιμα, γράφανε πάνω στο σταυρό το όνομα, την πατρίδα και την κατηγορία για την οποία καταδικάστηκε. * * * «Πιες ξύδι» «Πιες ξύδι να ξεθυμώσεις» ή «πιες ξύδι να σου περάσει», λέμε σε κάποιον που θύμωσε μαζί μας. Είναι αρχαία συνήθεια. Ξύδι έδωσε κι ο Ρωαίος στρατιώτης στο Χριστό, όταν εκείνος ζήτησε νερό. (Από το βιβλίο του Τάκη Νατσούλη «Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις» Παρασκευαδέλη Βασιλική, Σελίδου Ελίζα (ΣΤ΄ Τάξη)