ΟΙ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΙ (Γ΄ ΜΕΡΟΣ) Οι αρχαίοι αστρονόμοι έδωσαν διαφορετικά ονόματα στον κάθε αστερισμό, που τα διατηρούμε και τα χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα. Τα ονόματα ανήκουν κυρίως σε ζώα και σε μυθολογικές μορφές, το σχήμα των οποίων φαντάζονταν ότι διαγραφόταν με τις νοητές ενωτικές γραμμές μεταξύ των αστέρων του αστερισμού. Ας δούμε σήμερα μερικούς ακόμα αστερισμούς. ΒΟΩΤΗΣ Αστερισμός του βόρειου ημισφαίριου, ένας από τους μεγάλους και αρχαιότατους. Βρίσκεται ανάμεσα στους αστερισμούς (προχωρώντας από βορρά προς ανατολικά) του Δράκοντα, του Ηρακλή, του Β. Στέφανου, του Όφη, της Παρθένου, της Κόμης της Βερενίκης, των Θηρευτικών Κυνών και της Μεγάλης Άρκτου. Σύμφωνα με μερικούς το όνομα παράγεται από το Βους + ωθώ (οδηγώ), γιατί παρίστανε στον ουρανό τον οδηγό των βοδιών που οργώνουν. Αργότερα εικονιζόταν να οδηγεί τους δύο Θηρευτικούς Κύνες Αστερίωνα και Χαρά, που κυνηγούν την Άρκτο γύρω από τον πόλο, επειδή την ακολουθεί στην ημερήσιά της κίνηση. Άλλοι, πιο σωστά ίσως, παράγουν τη λέξη από το Βοητής, από τις κραυγές και προτροπές του οδηγού προς τα βόδια που οργώνουν, ή τα σκυλιά που κυνηγούν την Άρκτο, σύμφωνα με τον Πολωνό αστρονόμο Hevelis (1611 - 1687). Παρασκευαδέλη Βασιλική (ΣΤ΄ Τάξη) ΔΕΛΦΙΝΙ Μικρός βόρειος αστερισμός ανατολικά του Αετού, που συνορεύει με τον Αετό, τον Υδροχόο, τον Πήγασο και το Ιππάριο. Θεοδοσίου Βασιλική (ΣΤ΄ Τάξη) ΔΙΔΥΜΟΙ Αστερισμός του βόρειου ημισφαίριου. Είναι το τρίτο στη σειρά ζώδιο του ζωδιακού κύκλου και αντιστοιχεί στη χρονική περίοδο από 21 Μαΐου μέχρι 20 Ιουνίου. Αποτελείται από 100 περίπου αστέρια, που φαίνονται τα πιο πολλά με γυμνό μάτι. Άλλα από αυτά είναι διπλά και άλλα μεταβλητά. Τα κυριότερα και πιο λαμπρά αστέρια είναι ο Κάστορας και ο Πολυδεύκης, γνωστά από την αρχαιότητα. Ο Κάστορας είναι εξαπλό μεταβλητό αστέρι, μεγέθους 2 - 3 και ο Πολυδεύκης έχει απόλυτο οπτικό μέγεθος ίσο με 1,5. Αντωνιάδου Αναστασία (ΣΤ΄ Τάξη) ΔΡΑΚΩΝ Αστερισμός του βορείου ημισφαιρίου, κοντά στον πόλο. Εκτείνεται μεταξύ των αστερισμών του Κηφέα, της Μικρής και της Μεγάλης Άρκτου. Ένα από τα αστέρια του είναι γ΄ μεγέθους και τα υπόλοιπα είναι μικρότερα. Τσιτλακίδου Αλεξάνδρα (ΣΤ΄ Τάξη) ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ Ο Κένταυρος είναι ένας από τους πιο λαμπερούς αστερισμούς του νότιου ημισφαιρίου. Είναι ορατός από τις χώρες, που βρίσκονται κοντά ή κάτω από τον ισημερινό. Βρίσκεται ανάμεσα στους αστερισμούς της Ύδρας, του Σταυρού του Νότου, του Λύκου και της Αργώς. Κατά την ελληνική μυθολογία, ο αστερισμός αυτός παριστάνει τον Κένταυρο Χείρωνα. Φωτιά Αναστασία (ΣΤ΄ Τάξη) ΚΥΚΝΟΣ Μεγάλος αστερισμός του βορείου ημισφαιρίου, που οι αρχαίοι φαντάστηκαν σαν έναν ιπτάμενο κύκνο που διασχίζει το Γαλαξία. Το λαμπρότερό του αστέρι είναι ο «Κ. Ντένεμπ», ένας υπεργίγαντας σε απόσταση 500 παρσέκ (μονάδα διαστημικών αποστάσεων). Απ’ όλα τα άστρα, ορατά δια γυμνού οφθαλμού, είναι το πιο φωτεινό, 50.000 φορές περισσότερο απ’ το ηλιακό φως. Ο «Κύκνος Α», μια ισχυρή πηγή ραδίου, ταυτίζεται μ’ ένα μακρινό ιδιάζοντα γαλαξία, που αποτελεί επίσης πηγή των ακτίνων Χ. είναι από τους πιο γνωστούς και ένας από τους ισχυρότερους γαλαξίες ραδίου. Θεοδοσίου Βασιλική (ΣΤ΄ Τάξη) ΛΕΩΝ Αστερισμός του βορείου ημισφαιρίου, ο πέμπτος του ζωδιακού κύκλου. Ανατολικά βρίσκεται η Κόμη της Βερενίκης και η Παρθένος και δυτικά ο Καρκίνος και η Ύδρα. Συνολικά ο αστερισμός του Λέοντα περιλαμβάνει 75 άστρα ορατά με γυμνό μάτι. Το πιο λαμπρό άστρο είναι ο α του Λέοντα ή Βασιλίσκος ή Καρδιά του Λέοντα σε απόσταση 26 παρσέκ. Ο Μικρός Λέων είναι ένας δύσκολα ορατός αστερισμός, κοντά στο Λέοντα. Θεοδοσίου Βασιλική (ΣΤ΄ Τάξη) ΛΥΡΑ Μικρός αλλά σημαντικός αστερισμός εμφανής στο βόρειο ημισφαίριο. Περιέχει το πέμπτο φωτεινότερο άστρο, το Βέγα, καθώς και την πρωτότυπη παραλλαγή της Λύρας και το νεφελώδη δακτύλιο, ένα πλανητικό νεφέλωμα 700 παρσέκ μακριά. Ο Βέγας, σε απόσταση 8 παρσέκ, ήταν ο πολικός αστέρας περίπου 15.000 χρόνια πριν. Αποτελείται από 10 άστρα από τα οποία 1 πρώτου μεγέθους, 2 τρίτου και 7 τετάρτου μεγέθους. Κατά την ελληνική μυθολογία ο αστερισμός παριστάνει τη λύρα του Ορφέα, από την οποία ο Πλούτωνας συγκινήθηκε τόσο πολύ, ώστε δέχτηκε να επιστρέψει στο μεγάλο μουσικό των θεών τη σύζυγό του, Ευρυδίκη, από τον Άδη. Επίσης, οι αρχαίοι Έλληνες τιμούσαν με τον ίδιο αστερισμό τη συζυγική αγάπη και αφοσίωση καθώς και τη μουσική ως τέχνη. Θεοδοσίου Βασιλική (ΣΤ΄ Τάξη) ΣΚΟΡΠΙΟΣ Ένας από τους λίγους αστερισμούς που πραγματικά μοιάζει με το αντικείμενο από το οποίο πήρε το όνομά του, που λανθασμένα αναφέρεται μερικές φορές Σκόρπιο. Βρίσκεται στον ουρανό του νότιου ημισφαίριου σε ένα πλήρες αστέρων σημείο του Γαλαξία με πολλά ορατά - με κιάλια - αστρικά συμπλέγματα, συμπεριλαμβανομένου του Σκορπιού Χ - 1, του πρώτου αστέρα που ανακαλύφθηκε να έχει ακτίνες Χ. είναι ζώδιο του φθινοπώρου και βρίσκεται μεταξύ του Ζυγού και του Τοξότη. Ο λαμπρότερος αστέρας του είναι ο Αντάρης, ένας πεώριος υπεργίγαντας με περίπου 300 φορές τη διάμετρο του Ήλιου, που βρίσκεται προς το τέλος της εξέλιξής του. Θεοδοσίου Βασιλική (ΣΤ΄ Τάξη) ΑΝΕΚΔΟΤΑ Πότε ένας μαθητής πέφτει με τα μούτρα στο βιβλίο; Όταν τον παίρνει ο ύπνος. * * * Η εφημερίδα Μαμά, μαμά! Τι θέλεις χρυσό μου; Μαμά, έλα γρήγορα, η Ελενίτσα τρώει την εφημερίδα. Τι είπες; Δε σε άκουσα. Άσε, μαμά, μην ανησυχείς. Η εφημερίδα είναι χθεσινή. Θεοδοσίου Βασιλική (ΣΤ΄ Τάξη) ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ «Άγιος που δε θαυματουργεί, λιβάνι δεν του καίνε» Τα αποτελέσματα (ή οι πράξεις) αποδεικνύουν την αξιοσύνη ενός προσώπου (ακόμα και του αγίου).. * * * «Άλλαξε ο Μανολιός κι έβαλε τα ρούχα αλλιώς» Όταν οι αλλαγές είναι εντελώς επιφανειακές και ασήμαντες (ειρωνικά. Αντωνιάδου Αναστασία, Τσιαφέρι Αλέξης (ΣΤ΄ Τάξη)