ΗΧΟΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ Τη φωνή μας και τη μουσική που μας αρέσει θέλουμε να την ακούμε σε διάφορες στιγμές. Αυτό έγινε δυνατό από τα τέλη του 19ου αιώνα. Με ειδικές συσκευές μπορούμε να εγγράψουμε τον ήχο για κατοπινή αναπαραγωγή. Την αρχή έκανε το 1878 ο Αμερικανός εφευρέτης Thomas Edison με το φωνόγραφο. Ο Edison άλειψε έναν περιστρεφόμενο κύλινδρο με κερί και ρετσίνι, τον στήριξε σε μία βάση και στερέωσε πάνω σ’ αυτήν ένα χωνί. Στη βάση του χωνιού κόλλησε μία μεμβράνη και πάνω της στερέωσε μία μεταλλική βελόνα. Όταν κάποιος μιλούσε στο άνοιγμα του χωνιού, το ηχητικό κύμα ανάγκαζε τη μεμβράνη να ταλαντώνεται. Μαζί της ταλαντωνόταν και η βελόνα, η οποία χάραζε αυλάκια πάνω στην επιφάνεια του κυλίνδρου που περιστρεφόταν. Το βάθος των αυλακιών ήταν αλλού μεγαλύτερο κι αλλού μικρότερο ανάλογα με την ταλάντωση της βελόνας. Έτσι εγγράφεται ο ήχος. Για να ακουστεί ο ήχος που έχει εγγραφεί, περιστρέφουμε τον κύλινδρο, οπότε η βελόνα ακολουθεί τα αυλάκια που η ίδια πριν σχημάτισε. Η μεμβράνη κάνει την ίδια ταλάντωση που έκανε και κατά την αποτύπωση, οπότε ακούγεται ο αρχικός ήχος. Η ποιότητα της αναπαραγωγής του φωνόγραφου ήταν μέτρια και η διάρκεια εγγραφής μικρή. Το 1887 ο Γερμανός Emil Berliner εφεύρε το γραμμόφωνο και τον πρώτο δίσκο. Στο γραμμόφωνο ο δίσκος τοποθετείται οριζόντια και περιστρέφεται με τη βοήθεια ελατηρίου που τεντώνεται με μία εξωτερική μανιβέλα. Το γραμμόφωνο αντικαταστάθηκε από το πικ - απ. Ο δίσκος στο πικ - απ περιστρέφεται με τη βοήθεια ενός ηλεκτρικού κινητήρα. Αντί για μεταλλική βελόνα στο πικ - απ χρησιμοποιείται ένας κρύσταλλος από ζαφείρι ή διαμάντι. Ο δίσκος είναι φτιαγμένος από μαύρο σκληρό υλικό, το βινύλιο. Στους δίσκους βινυλίου μπορούμε να εγγράψουμε ήχο μόνο μία φορά. Για να μπορούμε να εγγράψουμε πολλές φορές διαφορετικούς ήχους, χρησιμοποιούμε τα μαγνητόφωνα. Η κεφαλή εγγραφής στο μαγνητόφωνο εγγράφει ένα μαγνητικό ίχνος σε μία ειδική ταινία, που είναι τυλιγμένη μέσα στις κασέτες. Το ίχνος αυτό «διαβάζει» κατά την αναπαραγωγή η κεφαλή αναπαραγωγής. Το πιο σύγχρονο μέσο εγγραφής του ήχου είναι το Compact Disc, το CD (δίσκος οπτικής ψηφιακής εγγραφής). Ο ήχος αποτυπώνεται στο CD με διαδοχικές λείες επιφάνειες και βαθουλώματα, όπως βλέπετε στην εικόνα σε μεγέθυνση. Φαντάσου ότι θέλεις να επικοινωνήσεις ένα βράδυ με μία φίλη ή ένα φίλο σου, που βρίσκεται στο απέναντι σπίτι. Αρχίζεις να αναβοσβήνεις το φως στο δωμάτιό σου. Η φίλη ή ο φίλος σου θα βλέπει το παράθυρό σου, και θα σημειώνει κάθε δευτερόλεπτο αν το φως είναι αναμμένο ή όχι. 1ο δευτερόλεπτο 2ο δευτερόλεπτο 3ο δευτερόλεπτο φως φως Σκοτάδι 4ο δευτερόλεπτο 5ο δευτερόλεπτο 6ο δευτερόλεπτο φως σκοτάδι φως Αν έχετε συμφωνήσει ότι «φως, φως, σκοτάδι» αντιστοιχεί στο γράμμα Σ και «φως, σκοτάδι, φως» αντιστοιχεί στο γράμμα Ε, τότε θα καταλάβει ότι το μήνυμα που στέλνεις ξεκινάει με «ΣΕ». Αν στέλνεις ένα ένα τα γράμματα με αυτόν τον κώδικα, τότε μπορείς να σχηματίσεις τη φράση «ΣΕ ΧΑΙΡΕΤΩ». Στην ίδια λογική βασίζεται και η λειτουργία του CD. Αντί για φως και σκοτάδι έχουμε βαθουλώματα και λείες περιοχές. Την ανάγνωση αντί για βελόνα, όπως στο γραμμόφωνο, ή κρύσταλλο από ζαφείρι, όπως στο πικ - απ, κάνει εδώ μια ακτίνα laser. Ο ήχος στο CD έχει εγγραφεί με έναν κώδικα διαδοχικών βαθουλωμάτων και λείων περιοχών. Παρασκευαΐδου Μαρία, Τσιαφέρι Αλέξης (ΣΤ΄ Τάξη)