«ΑΛΚΥΟΝΙΔΕΣ
ΗΜΕΡΕΣ»
Κατά το δεύτερο δεκαήμερο του Ιανουαρίου συνήθως καλοσυνεύει ο
καιρός και απολαμβάνουμε για μερικές μέρες μια σχετική καλοκαιρία,
μια ανάπαυλα από τα χειμωνιάτικα μπουρίνια. Οι γλυκές αυτές
χειμωνιάτικες ημέρες, είναι οι γνωστές «Αλκυονίδες ημέρες», που
σύμφωνα με τον πανάρχαιό μας μύθο, πήραν το όνομά τους από την
Αλκυόνα, το ψαροπούλι της ακτής που κλωσά τα αυγά του αυτές τις
μέρες.
Η Αλκυόνη, το σημερινό κακόσχημο ψαροπούλι με τα όμορφα φτερά
σύμφωνα με τον πανάρχαιο μύθο μας, ήταν κάποτε μια χαρούμενη και
ευτυχισμένη γυναίκα, κόρη του Θεού των ανέμων, του Αιόλου – που
ζούσε στ' ακρογιάλια της θάλασσας με τον άντρα της Κήυκα και
αλληλοαποκαλούνταν Ζευς και Ήρα. Για την ασέβειά τους όμως αυτή
προς τον Δία οργίστηκε τόσο πολύ ο πρώτος των Θεών και μεταμόρφωσε
τον Κήυκα σε όρνιο.
Ξετρελαμένη τότε η δύστυχη γυναίκα, έτρεχαν από δω και από κει
στις ερημιές στις βαλτώδεις εκβολές των ποταμιών και μέσα στις
πυκνές τους καλαμιές, για να βρει τον αγαπημένο της Κήυκα. Οπότε,
οι θεοί του Ολύμπου την λυπήθηκαν και την μεταμόρφωσαν και αυτήν
σε πουλί, τη γνωστή μας Αλκυόνη, για να ψάχνει και στις θάλασσες
μήπως εκεί βρει το χαμένο της άντρα. Ωστόσο όμως η δυστυχία
εξακολουθούσε να την συντροφεύει, γιατί αντίθετα από τ’ άλλα
πουλιά που γεννούν και κλωσούν τ’ αυγά τους την άνοιξη αυτή
γεννάει μέσα στη βαρυχειμωνιά, οπότε μανιασμένα τα κύματα της
θάλασσας τέτοιον καιρό, της άρπαξαν αυγά και πουλιά κάνοντάς την
να κλαίει σπαραχτικά.
Οι Θεοί, που τόσο σκληρά είχαν τιμωρήσει την κόρη του Αιόλου,
διέταξαν τότε τη θάλασσα και τους ανέμους να ησυχάσουν, να γίνει
καλοκαιρία για δυο εβδομάδες, για όσες ημέρες η Αλκυόνη κλωσά τα
αυγά της
.
Ηλιάδου Κασσιανή, Φωτιά Αναστασία (Ε΄ Τάξη)
Ο
ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΑΣ
Λέγεται η προνύμφη της πεταλούδας, που έχει το επιστημονικό όνομα
βόμβυξ της μορέας. Η προνύμφη με το υγρό των αδένων της που
παράγει και που, όταν έρχεται σ’ επαφή με τον αέρα, πήζει αμέσως,
κατασκευάζει το κουκούλι όπου κλείνεται και μεταμορφώνεται στην
αρχή σε νύμφη και μετά σε πεταλούδα.
Πατρίδα του μεταξοσκώληκα είναι η Κίνα, όπου η καλλιέργειά του
ήταν γνωστή απ’ τα 4.000 π.Χ. Αργότερα έγινε γνωστή στην Ινδία και
την Ιαπωνία. Στην Ευρώπη το μετάξι έγινε γνωστό μετά την
εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στις Ινδίες. Είναι γνωστό όμως
ότι η Κίνα εμπορευόταν τα μεταξωτά με τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία και
απ’ το 300 μ.Χ. με το Βυζάντιο.
Υπήρχε μεγάλη εμπορική αρτηρία που περνούσε ολόκληρη την Ασία και
που ονομαζόταν «ο Δρόμος του μεταξιού».
Ενώ όμως οι Ευρωπαίοι γνώριζαν από πολύ παλιά τα μεταξωτά
υφάσματα, δεν ήξεραν από τι παράγονταν ούτε πώς γινόταν η
κατασκευή τους. Στην Κίνα υπήρχε νόμος αυστηρός που απαγόρευε την
εξαγωγή των αυγών του μεταξοσκώληκα και την επίσκεψη ξένων στα
μέρη που γινότανε η εκτροφή. Τελικά όμως, την εποχή του
Ιουστινιανού, δύο μοναχοί κατάφεραν να κλέψουν μερικά αυγά και ν’
αρχίσει η συστηματική καλλιέργεια και στην Ελλάδα. Απ’ το Βυζάντιο
διαδόθηκε έπειτα και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη η σηροτροφία γίνεται σε κλειστούς
χώρους μια φορά το χρόνο, το Μάη, ενώ στην Κίνα γίνεται στο
ύπαιθρο και δυο φορές το χρόνο. Ο χώρος της εκτροφής πρέπει να
αερίζεται καλά, χωρίς να σχηματίζει ρεύματα κι η θερμοκρασία στην
αρχή να είναι γύρω στους 20ο C και προς το τέλος της εκτροφής να
φτάσει στους 26ο C. Η εκκόλαψη των αυγών γίνεται γύρω στους 36ο -
37ο C. Η διατροφή του μεταξοσκώληκα γίνεται με φύλλα μουριάς.
Ο μεταξοσκώληκας, όταν ακόμα βρίσκεται στο στάδιο της προνύμφης,
έχει πολύ καλά αναπτυγμένα τα στοματικά μόρια, που είναι μασητικού
τύπου. Για να κινείται, έχει τρία ζευγάρια πόδια και πέντε
ζευγάρια ψευτόποδα. Αφού αλλάξει 4 φορές δέρμα, αρχίζει μετά να
φτιάχνει το κουκούλι πάνω σε κλαδιά θάμνων, τέτοια όμως που να μην
έχουν αγκάθια. Απ’ τη στιγμή που η κάμπια αρχίσει και φτιάχνει το
κουκούλι της, παύει πια να τρώει. Μέσα στο κουκούλι περνά ακόμη
ένα στάδιο ανάπτυξης και μετατρέπεται σε χρυσαλλίδα. Απ’ το
κουκούλι βγαίνει με τη μορφή της πεταλούδας.
Οι πεταλούδες αυτές δεν τρέφονται με τίποτα και ζουν μερικές
μέρες. Οι αρσενικές ξεχωρίζουν από τις θηλυκές απ’ το σχήμα των
κεραιών, που είναι όργανα όσφρησης. Το θηλυκό εκκρίνει μια
αρωματική ύλη, που δεν ξεπερνά μερικά χιλιοστά του γραμμαρίου. Το
αρσενικό με τις κεραίες του έχει την ικανότητα να συλλάβει το
άρωμα αυτό σ’ απόσταση μέχρι 1.500 μ.
Στη συνέχεια πετά προς το θηλυκό και, αφού ζευγαρώσουν, ύστερα από
λίγο ψοφά. Το θηλυκό ζει ακόμα μερικές μέρες, συνήθως 2 – 4, και,
αφού γεννήσει 500 – 600 αυγά, ψοφά κι αυτό.
Ο βιολογικός κύκλος του μεταξοσκώληκα διαρκεί περίπου 50 ημέρες.
Απ’ το διάστημα αυτό, τις 30 μέρες τις περνά σαν κάμπια, 15 μέρες
περίπου μέσα στο κουκούλι κι άλλες 5 περίπου μέρες σαν πεταλούδα.
Παυλίδου Παναγιώτα (ΣΤ΄ Τάξη) |
|