Η προγιαγιά μου
και ο προπάππος μου ήταν από τον Πόντο της Μικράς Ασίας. Από τα
21 χωριά του Απές (που σημαίνει Αιθιοπία) η προγιαγιά μου ήταν
από το χωριό Κιζίκ, ενώ ο προπάππος μου από το χωριό Παναγίας
Χωρίον.
Στο Απές πριν τη Μικρασιατική
Καταστροφή οι κάτοικοι ασχολούνταν με τη γεωργία και τη
κτηνοτροφία. Είχαν χωράφια στα οποία έσπερναν σιτάρι και
λιβάδια(παρχάρε) για τη κτηνοτροφία. Μέχρι το 1917 ζούσαν ήρεμα,
μετά το 1917 άρχισαν οι πιέσεις από τους Τούρκους στους
ελληνικούς πληθυσμούς γι’ αυτό και οι Έλληνες αναγκάστηκαν να
κάνουν αντάρτικα σώματα. Αφού είδαν οι Τούρκοι ότι δεν μπορούν
να τα βγάλουν πέρα με τις πιέσεις που έκαναν, άρχισαν τους
σκοτωμούς και τις εξορίες των πληθυσμών, δηλαδή τον «ξεριζωμό»
του ελληνικού πληθυσμού.
Η οικογένεια της προγιαγιάς μου
(που έμεναν στο χωριό Κιζίκ) τράβηξε πάρα πολλά στις εξορίες.
Αφού ταλαιπωρήθηκαν με τις εξορίες, πήγε η μισή οικογένεια στην
Αλεξανδρέτα (σημερινή Αλεξάνδρεια) της Αιγύπτου. Εκεί υπήρχε μια
ελληνική παροικία όπου τους έδωσε φαΐ και ύπνο και τους βοήθησαν
να έρθουν στην Ελλάδα. Το 1922 έφτασαν στον Πειραιά, από εκεί
ήρθαν στη Θεσσαλονίκη και τέλος κατέληξαν στο Γιανακοχώρι
Ναούσσης.
Η οικογένεια του προπάππου
μου(που έμεναν στο χωριό Παναγίας Χωρίον) με τις πρώτες
ενοχλήσεις από τους Τούρκους φύγανε και πήγανε στο Καρς της
Ρωσίας. Εκεί ζούσαν ήσυχα και ασχολούνταν με τη γεωργία και τη
κτηνοτροφία. Όταν έμαθαν ότι απελευθερώθηκε η Μακεδονία το 1912
ετοίμασαν τα χαρτιά τους και με πλοίο το1914 ήρθαν στην Ελλάδα.
Πρώτα φτάσανε στον Πειραιά, από εκεί στη Θεσσαλονίκη και αφού
γύρισαν ψάχνοντας όλη τη Δυτική Μακεδονία μέρος για να
εγκατασταθούν κατέληξαν στο Ριζό.
Χατζηιωαννίδου Ελένη (ΣΤ΄
Τάξη)
* * *
O
προπροπαππούς μου καταγόταν από τον Πόντο. Ζούσε σ’ ένα χωριό
κοντά στο Κιζίχ. Η ζωή τους εκεί ήταν πολύ καλή, όλοι τους
ήξεραν γράμματα και πολλές τέχνες. Ο προπροπαππούς μου ήταν
σιδεράς, κατασκεύαζε κάρα και πολλά γεωργικά εργαλεία. Κατάφεραν
να μην αναμιχθούν με τους Τούρκους και να διατηρήσουν την πίστη
τους και την ελληνική γλώσσα.
Όταν κατάλαβε ότι οι Τούρκοι θα
ξεσηκωθούν κατά των Ελλήνων, έκανε το πρώτο του ταξίδι μόνος του
το 1909 στην Ελλάδα να δει πώς είναι η ζωή εδώ.
Επέστρεψε στον Πόντο, πήρε όλη
την οικογένειά του και το 1912 εγκαταστάθηκε στο Ριζό, μετά από
πολύ αγώνα και ταλαιπωρία. Στην πορεία τον έψαξαν και οι άλλοι
συχωριανοί του από τον Πόντο και τον ακολούθησαν έως και σήμερα.
Όλοι τους σχεδόν είναι απόγονοι
από το ίδιο χωριό που ζούσανε στον Πόντο.
Παναούση Βάσω (ΣΤ΄ Τάξη)
* * *
Η προγιαγιά και ο προπαππούς μου
ήταν από την Πάφρα του Πόντου. Στην Πάφρα οι Τούρκοι τους
υποχρέωναν να διαλέξουν ένα από τα δύο τη γλώσσα ή τη θρησκεία.
Αυτοί διάλεξαν να μιλάνε τη γλώσσα και δεν απαρνήθηκαν τη
θρησκεία. Τους πήγαιναν εξορία και ήταν δούλοι στους Τούρκους.
Το 1922 που έγινε η ανταλλαγή οι Τούρκοι τους σκότωναν,
προπαντός τους άντρες, και οι παππούδες μας έφυγαν με τα καράβια
και ήρθαν στην Ελλάδα. Η γιαγιά και ο παππούς μου έμειναν σε
ορφανοτροφείο, χάσανε τους γονείς τους και τα αδέρφια τους. Ένας
θείος όταν είπε ο ραδιοφωνικός σταθμός ότι υπάρχουν παιδιά στο
ορφανοτροφείο πήγε τους γνώρισε και επιβίωσαν με μεγάλη φτώχια
στην Σκύδρα.
Παυλίδης Ηλίας
