Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΠΟΜΠΗΙΑΣ   Κατά την παράδοση, η Πομπηία χτίστηκε από τον Ηρακλή στις ακτές της Καμπανίας, στον κόλπο της Κύμης (Νεάπολης), στις εκβολές του ποταμού Σάρνου και κάτω από τους πρόποδες του Βεζούβιου. Οι αρχαιολόγοι, που ανάσκαψαν τη θαμμένη πολιτεία από το 1592 μέχρι σήμερα, τη βρήκαν σε βάθος 6 – 7 μέτρα κάτω από τη σημερινή επιφάνεια της γης. Η πόλη περιβαλλόταν από τείχος μήκους 3.500 μέτρων και είχε 8 πύλες. Το σχήμα της πόλης ήταν ωοειδές και είχε έκταση 161 στρεμμάτων. Είχε δρόμους ευθύγραμμους, πλάτους 6 – 8 μ. Το κέντρο ζωής και της κίνησης της πόλης ήταν η Αγορά, οι τρεις πλευρές της οποίας πλαισιώνονταν από διάφορες ελληνορωμαϊκές στοές. Από τα άλλα κτίσματα της πόλης αξιόλογο ήταν το συγκρότημα των λουτρών, που διέθετε τέλειο σύστημα διαμερισμάτων, με ζεστά και κρύα νερά. Ήταν μια πλούσια αστική πόλη. Κρίνοντας από το μεγάλο αριθμό (σε σχέση με τον πληθυσμό) ξενοδοχείων, πανδοχείων, οινοπωλείων, μπαρ ανοιχτών στο δρόμο όπου μπορούσε κανείς να πιει στο πόδι ένα ποτήρι ζεστό κρασί, η Πομπηία θα πρέπει να ήταν μια πόλη κατεξοχήν εμπορική. Η αγορά, γεμάτη από τρόφιμα, διακινούσε τα εμπορεύματα που προέρχονταν από την πλούσια γύρω περιοχή και εκείνα που έφταναν με τα πλοία στο λιμάνι – κανάλι της πόλης. Οι πιο πλούσιοι έμποροι της Πομπηίας διέθεταν αρκετά χρήματα για να αποχτήσουν τα θαυμάσια σπίτια των πατρικίων (της παλιάς τάξης των ευγενών): οι τελευταίοι προτιμούσαν να μένουν σε πολυτελείς βίλες στην εξοχή ή στην παραλία. Αυτοί οι «αστοί», αυτοί οι καινούργιοι πλούσιοι της Πομπηίας ήταν καλλιεργημένοι, αγαπούσαν την πολυτέλεια, αλλά αγαπούσαν και τις τέχνες. Διακοσμούσαν τα σπίτια τους με θαυμάσιες τοιχογραφίες που η θανατηφόρα στάχτη του Βεζούβιου διατήρησε σχεδόν ανέπαφες. Το σύνολο των τοιχογραφιών της Πομπηίας αποτελεί την πιο σπουδαία – ίσως τη μοναδική – καλλιτεχνική κληρονομιά που μας επιτρέπει να γνωρίσουμε την τέχνη και την τεχνική της ρωμαϊκής ζωγραφικής. Η πρώτη καταστροφή της Πομπηίας έγινε από ισχυρούς σεισμούς το 63 μ. Χ. Το κακό δεν έχει ξεχαστεί. 24 Αυγούστου του 79 π. Χ. Η ευημερούσα πόλη της Πομπηίας, με 20.00 περίπου κατοίκους, ζει γαλήνιες μέρες. Η ζέστη είναι έντονη. Όσοι μπόρεσαν έχουν κιόλας πάει με την οικογένειά τους στο εξοχικό τους σπίτι, στις πράσινες πλαγιές του Βεζούβιου, που είναι γεμάτες αμπέλια, ή στις villae, τις αγροικίες στην παραλία. Το λιμάνι – κανάλι, στον ποταμό Σάρνο, σαλεύει αργά κάτω από την αυγουστιάτικη ζέστη. Κινούνταν μόνον οι μεγάλες βάρκες που μεταφέρουν εφόδια στους στρατιωτικούς του ισχυρού ρωμαϊκού στόλου, που είναι αγκυροβολημένος εκεί κοντά, στο ακρωτήριο Μισένο. Τον διοικεί ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος: ένας μελετητής των φυσικών επιστημών. Ο Βεζούβιος είναι καλυμμένος μ’ ένα τεράστιο σύννεφο από καπνό. Οι γέροι θυμούνται ακόμα το σεισμό που έπληξε την Πομπηία πριν από 17 χρόνια και από τότε κοιτούν το βουνό με φόβο. Παλιές προκαταλήψεις! Όλοι ξέρουν ότι αυτό το ηφαίστειο, όσο και να καπνίζει δεν είναι επικίνδυνο για την Πομπηία. Ωστόσο αυτή τη φορά … Ξαφνικά το σύννεφο καπνού και στάχτης γίνεται πιο ψηλό, πιο μαύρο, πιο απειλητικό. Τρομερή βοή και δονήσεις τραντάζουν γη και ουρανό. Πυρακτωμένα κομμάτια από πετρώματα και λάβα πέφτουν παντού. Στον ουρανό απλώνεται ένα σύννεφο από καυτή στάχτη, λεπτότατη και δηλητηριώδη, που καλύπτει τα πάντα. Οι άνθρωποι φεύγουν από την πόλη. Τα αέρια και η στάχτη τους κόβουν την ανάσα: αρκετοί πεθαίνουν από ασφυξία. Συγχρόνως γίνεται ένας φοβερός υποθαλάσσιος σεισμός. Όχι μόνο η Πομπηία, αλλά και το Ηράκλειο και οι Σταβίες κινδυνεύουν. Στις πόλεις και στα εξοχικά σπίτια οι νεκροί είναι χιλιάδες. Στο μεταξύ η στάχτη, σαν λεπτό καυτό χιόνι, καλύπτει τα πάντα μ’ ένα πυκνό στρώμα, που για αιώνες κανένας δε θα ανασκάψει. Οι ανασκαφές που άρχισαν το 18ο αιώνα και επαναλήφθηκαν πρόσφατα με μεθόδους αρκετά πιο ακριβείς και λιγότερο «καταστρεπτικές», ξαναφέρνουν στο φως καθετί, από τα έργα τέχνης ως τα κοινά αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Πιθανώς η Πομπηία να μην τα ΄χει δώσει ακόμα όλα: έχουν ανασκαφεί μόνο τα τρία τέταρτα του αρχαίου οικισμού. Η θανατηφόρα ηφαιστειακή στάχτη διατήρησε τη μορφή των σωμάτων των δυστυχισμένων που πέθαναν κατά την απεγνωσμένη φυγή τους. Απ’ αυτά τα ευρήματα πολλά καταστράφηκαν κατά την πρώτη φάση των ανασκαφών. Σήμερα οι αρχαιολόγοι ενεργούν με περισσότερη προσοχή. Χρησιμοποιώντας τελειοποιημένα ηλεκτρομαγνητικά όργανα, οι επιστήμονες ανακαλύπτουν την παρουσία μιας κοιλότητας στο στρώμα της στερεοποιημένης στάχτης (το πραγματικό σώμα είναι φυσικά διαλυμένο, αλλά η στάχτη διατήρησε σε καλούπι την ακριβή του μορφή). Μέσα από μια μικρή τρύπα χύνουν μέσα στο καλούπι γύψο πολύ υγρό που κατόπιν στερεοποιείται. Μετά, το κάλυμμα της στάχτης απομακρύνεται με πολύ προσοχή και η μορφή των θυμάτων της τρομερής τραγωδίας ξαναεμφανίζεται όπως ήταν στην πραγματικότητα.   Παπαδοπούλου Ελένη, Σεμερτζίδου Θεοδώρα (ΣΤ΄ Τάξη) Παναούση Κατερίνα, Σελίδου Χαρούλα (Ε΄ Τάξη)