Απρίλιος 2005

Αρ. Φύλλου 76

Έτος 9ο

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Έθιμα του Πάσχα

Γλυκό σουλτανίνα - 2 Απριλίου. Παγκόσμια ημέρα Παιδικού Βιβλίου

Χανς Κρίστιαν Άντερσεν - Επίσκεψη στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Σκύδρας

Ένα χαμόγελο… - 6 Απριλίου. Ημέρα του Ολυμπισμού

Τουρνουά μίνι βόλεϊ – Παρακολουθώντας την παράσταση «Οικογένεια Νώε»

Ξένια Καλογεροπούλου - Συνέντευξη από τον ηθοποιό Ηλία Χριστόπουλο

Δευκαλίωνας και Πύρρα

Η περιπέτεια μιας πεζοπορίας – Ας γνωρίσουμε τις διάφορες θρησκείες

Πάπας Ιωάννης – Παύλος Β΄- Γιατί το λέμε; - Μεγάλες Εφευρέσεις - Δεντροφύτευση

Γιατί το λέμε; Διασκεδάστε μαθαίνοντας

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

 

 

 

 

 Ελλήνων Πάσχα

Το Χριστιανικό Πάσχα κατάγεται από το εβραϊκό Πεσάχ (διάβαση), κατά το οποίο οι Εβραίοι γιόρταζαν την έξοδό τους από την Αίγυπτο και την λύτρωσή τους από την αιχμαλωσία. Οι Χριστιανοί, όταν παρέλαβαν τη γιορτή του Πάσχα, της έδωσαν καινούργιο περιεχόμενο, υμνώντας το πέρασμα του Θεανθρώπου από τη γήινη ζωή, το μαρτυρικό θάνατο και την ένδοξη Ανάστασή Του.

Η περίοδος του Χριστιανικού Πάσχα αρχίζει τρεις εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Σαρακοστή, με την αρχή του Τριωδίου, και τελειώνει με την Πεντηκοστή. Στην διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας αναβιώνουν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας πατροπαράδοτα έθιμα, που δίνουν ξεχωριστό χρώμα στην Εβδομάδα των Παθών και κορυφώνονται με τον εορτασμό της Ανάστασης.

 ΡΟΔΟΣ (ΙΑΛΥΣΟΣ)

Το Σάββατο του Λαζάρου, τα παιδιά γυρίζουν από πόρτα σε πόρτα και τραγουδούν το "Λάζαρο", συγκεντρώνοντας χρήματα και αυγά για τους ιερείς. Παλαιότερα, αυτή την ημέρα, κανένας γεωργός δεν πήγαινε στο χωράφι του να εργαστεί, γιατί όπως πίστευαν, ό,τι έπιαναν θα μαραινόταν. Επιτρεπόταν μόνο η συγκέντρωση ξερών κλαδιών για το άναμμα των φούρνων τη Μεγάλη Εβδομάδα για το ψήσιμο των κουλουριών. Την ημέρα αυτή επίσης, σε όλα τα σπίτια οι νοικοκυρές φτιάχνουν στριφτά κουλουράκια, "τα Λαζαράκια", συμβολίζοντας με τον τρόπο αυτό το σώμα του Λαζάρου που ήταν τυλιγμένο στο σάβανο.

 Το πρωί, της Μ. Πέμπτη, παρέες παιδιών γυρίζουν σε όλες τις γειτονιές τραγουδούν και, κρατώντας πανέρια, συγκεντρώνουν διάφορα λουλούδια για το στολισμό του Επιταφίου, που θα γίνει αργά τις πρώτες πρωινές ώρες μετά την τέλεση της Σταύρωσης. Επίσης, μετά την Σταύρωση, θα μείνουν στο Ναό γυναίκες, οι οποίες θα ψάλλουν τα παραδοσιακά Μοιρολόγια.

 ΚΑΛΥΜΝΟΣ

Το Σάββατο του Λαζάρου, παραμένει το έθιμο να ζυμώνουν "Λαζάρους", να πλάθουν δηλ. ένα ομοίωμα, όπου μπορείς να ξεχωρίσεις τα χέρια, τα πόδια και το κεφάλι. Το πρωί, μετά την εκκλησία, τα παιδιά βγαίνουν στους δρόμους και λένε τα ειδικά κάλαντα για το Λάζαρο. Την Μ. Πέμπτη, νωρίς το απόγευμα, σε μερικές εκκλησίες μαζεύονται για να φτιάξουν τον Ιούδα. Πρώτα θα γίνει ολόκληρο το σώμα με χέρια, πόδια και θα τα παραγεμίσουν με άχυρα και κουρέλια. Έπειτα θα γίνει ξέχωρο κεφάλι που θα ραφτεί πάνω και θα ζωγραφιστούν τα χαρακτηριστικά. Στο ένα χέρι θα έχει ένα σακούλι με πέτρες, συμβολίζοντας τα τριάκοντα αργύρια. Έπειτα τον κρεμάνε έξω από την εκκλησία στο καμπαναριό ή όπου μπορούν σε τεντωμένο σχοινί. Μένει εκεί έως το μεσημέρι του Μ. Σαββάτου και τον καίνε με φωνές και πειράγματα, όταν αρχίζουν να παίζουν οι καμπάνες για την Πρώτη Ανάσταση.

 Την νύκτα της Μ. Πέμπτης όσες γυναίκες, νέες και ηλικιωμένες μπορούν, κάθονται κοντά και γύρω από τον εσταυρωμένο και αρχίζουν να λένε το "Μοιρολόι του Χριστού", που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Το μοιρολόι διαρκεί περίπου μία ώρα και έχει δική του μελωδία ανάμεσα σε βυζαντινό τροπάρι και θλιμμένο Δημοτικό Τραγούδι. Επαναλαμβάνεται αρκετές φορές.
Την Μ. Παρασκευή, δημιουργείται ένα ανεπανάληπτο θέαμα καθώς οι επιτάφιοι, άλλοι στολισμένοι με φυσικά λουλούδια και άλλοι ντυμένοι με ρούχα μεταξωτά, μαζεύονται όλοι μαζί ο ένας πίσω από τον άλλο κι ακολουθούν οι ενορίτες με τα κεριά αναμμένα. Όλοι θα περάσουν μπροστά από τον Δεσπότη που στέκεται μπροστά από τον Μητροπολιτικό Ναό να τους ευλογήσει για να επιστρέψουν στις ενορίες τους.

Το Μ. Σάββατο, στην ακολουθία όπου διαβάζονται οι προφητείες, στο σημείο που ο παπάς αρχίζει να λέει "Αναστήτω ο Θεός", όλο το εκκλησίασμα "παίζει παλαμάκια", δηλ. χειροκροτεί και ένα αίσθημα χαράς και ικανοποίησης διαχέεται, μία βαθιά πίστη ότι όντως ο Χριστός αναστήθηκε.

 Μετά την ακολουθία γίνεται το σφάξιμο των αρνιών, όπου οι γυναίκες τα παραγεμίζουν με ρύζι και ψιλά συκωτάκια και τα βάζουν να ψηθούν σε ειδικό πήλινο σκεύος, το "μουούρι", το οποίο μπαίνει σε παραδοσιακό θολωτό φούρνο. Στις 12 ακριβώς παίζουν οι καμπάνες συγχρόνως όλων των εκκλησιών ενώ από τα βουνά ρίχνουν δυναμίτες.

Την επομένη του Πάσχα, το απόγευμα, ο κόσμος μαζεύεται στην πλατεία στο λιμάνι όπου γίνεται αναπαράσταση της αναχώρησης των σφουγγαράδων, όπως στα παλιά χρόνια, δηλαδή αγιασμός μέσα στα πλοία, χοροί και τραγούδια.

 ΚΩΣ

Ενώ οι μεγάλοι είναι δοσμένοι στις πασχαλινές δουλειές και στον εκκλησιασμό, τα παιδιά προετοιμάζονται και αυτά για την Ανάσταση του Κυρίου. Παίρνουν μεγάλα κλειδιά από εκείνα που είχαν οι παλιές κλειδαριές, δένουν με ένα σχοινί το κλειδί με μπαρούτι και βάζουν το καρφί στην τρύπα του κλειδιού. Το βράδυ της Ανάστασης το χτυπούν δυνατά στον τοίχο για να εκπυρσοκροτήσει και να χαλάσει ο κόσμος. Άλλοι κόβουν μακριές λωρίδες χαρτιού, βάζουν στην άκρη της κάθε λωρίδας μπαρούτι και ένα φυτίλι, την τυλίγουν τριγωνικά, ώστε να προεξέχει το φυτίλι, που το ανάβουν την ώρα που ο παπάς λέει το "ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ".

 Το πρωί του Μ. Σαββάτου, η εκκλησία ασπροφορεί και στρώνεται με μυρωμένα λουλούδια του βουνού που λέγονται λαμπρές (μικρά μοβ αρωματικά λουλούδια). Οι νοικοκυρές φτιάχνουν τις λαμπρόπιττες και το γεμιστό αρνί.

 ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ

Την Κυριακή του Πάσχα μετά την Ανάσταση καίνε τον Ιούδα, ή κατά τους Αστυπαλίτες "Καϊρη", ομοίωμα ανθρώπου ντυμένου με παλιά ρούχα και δεμένο σε ξύλινο κοντάρι στην πόρτα της εκκλησίας. Κατόπιν αρχίζει το Πασχαλινό γλέντι, γιορτάζοντας το χαρμόσυνο γεγονός της Ανάστασης.

 ΚΑΡΠΑΘΟΣ

Στην Όλυμπο της Καρπάθου τα πασχαλινά έθιμα αντέχουν στο χρόνο. Τη Μεγάλη Εβδομάδα, οι γυναίκες του χωριού, ακόμα και τα μικρά κορίτσια, φοράνε τα παραδοσιακά πολύχρωμα ρούχα τους με τις μαντίλες και επιδίδονται με αξιοθαύμαστο ζήλο στη μαγειρική. Στις αυλές των σπιτιών, στους παραδοσιακούς φούρνους, φουρνίζουν και ξεφουρνίζουν όλη μέρα λαμπροκούλουρα (μικρά ψωμάκια). Ο στολισμός του Επιταφίου και η Αποκαθήλωση παραπέμπουν σε εικόνες χορού αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Ανάμεσα στα αγριολούλουδα που κοσμούν το σκήνωμα κρέμονται οι φωτογραφίες όσων έχασαν οι οικογένειες τη χρονιά που πέρασε. Την ώρα της Αποκαθήλωσης οι γυναίκες λύνουν τα μαλλιά και αρχίζουν τα μοιρολόγια. Το θέαμα είναι ανατριχιαστικό και συναρπαστικό. Η περιφορά του Επιταφίου ξεκινάει αργά την Παρασκευή και σταματάει σε κάθε ανοιχτό σπίτι. Το τελετουργικό ολοκληρώνεται την Τρίτη του Πάσχα με την περιφορά της εικόνας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Έχουμε ακόμα το πατροπαράδοτο έθιμο το "βυζάντι", δηλ., αντί για σουβλιστό αρνί, γεμιστό αρνί με ρύζι, πλιγούρι και εντόσθια. Η προετοιμασία του γίνεται το μεγάλο Σάββατο. Στη συνέχεια, τοποθετείται στον παραδοσιακό Καρπάθιο φούρνο, ο οποίος σφραγίζεται με λάσπη και πηλό και ανήμερα του Πάσχα τον ανοίγουν και γιορτάζουν την ημέρα αυτή με Καρπάθιο κρασί και παραδοσιακούς χορούς.

 Επίσης, στην Κοινότητα Μενετών (Καρπάθου) την ημέρα του Αγίου Γεωργίου γιορτάζεται το "Λακί". Οι Λακιώτες συγκεντρώνονται στον ομώνυμο λόγκο, όπου εκεί φιλοξενούν όλους τους ξένους αλλά και τους κατοίκους από τα γύρω χωριά στους οποίους προσφέρουν δωρεάν κρασί και αρνί. Στη συνέχεια ρίχνουν δυναμίτες στο γκρεμό.

 ΣΥΜΗ

Την Κυριακή του Πάσχα καίγεται το ομοίωμα του Ιούδα. Με συνοδεία μουσικής, η πομπή περνά θριαμβευτικά από τον κεντρικό δρόμο του χωριού και κατεβαίνει στο γιαλό. Στη συνέχεια, χορευτικά συγκροτήματα με τοπικές ενδυμασίες παρουσιάζουν παραδοσιακούς χορούς στην πλατεία του μουράγιου, όπου καίγεται και το ομοίωμα του Ιούδα.

 Πάτμος

Στο "Νησί της Αποκάλυψης" γιορτάζεται με βυζαντινή μεγαλοπρέπεια η αναπαράσταση του "Νιπτήρα", που τέλεσε ο Ιησούς στους μαθητές του μετά τον Μυστικό Δείπνο. Γίνεται κάθε Μεγάλη Πέμπτη μεσημέρι, στη πλατεία μπροστά στο Δημαρχείο, όπου έχει στηθεί από νωρίς ειδική εξέδρα. Τους ρόλους των 12 Αποστόλων υποδύονται μοναχοί ή κληρικοί και το ρόλο του Χριστού ο ηγούμενος της Μονής Θεολόγου. Η αναπαράσταση γίνεται μέσα σε αυστηρά μοναστηριακό κλίμα με τον Απόστολο Πέτρο και τον Ιούδα να διαδραματίζουν βασικό ρόλο, μέχρι την ώρα που ο ηγούμενος θα ραντίσει συμβολικά τα πόδια των μοναχών με νερό. Η πομπή ξεκινάει και επιστρέφει στο Μοναστήρι.

 Υδρα

Η Μεγάλη Παρασκευή στο νησί της Ύδρας είναι κάτι το ξεχωριστό, καθώς ο Επιτάφιος της συνοικίας Καμίνι μπαίνει στη θάλασσα και διαβάζεται η Ακολουθία μέσα σε ατμόσφαιρα κατάνυξης. Στη συνέχεια οι Επιτάφιοι τεσσάρων ενοριών συναντώνται στο κεντρικό λιμάνι, δίνοντας ένα ιδιαίτερο χρώμα. Την επομένη του Πάσχα, γίνεται το κάψιμο του Ιούδα, ενός ομοιώματος παραγεμισμένου από εύφλεκτη ύλη, μπροστά στα μάτια των ντόπιων και των επισκεπτών του νησιού.

 Σίφνος

Στη Σίφνο, το νησί με τις 360 εκκλησίες και τα ξωκλήσια, γίνεται κατανυκτική Ακολουθία της Μεγάλης Παρασκευής στην Παναγία Ελεούσα του Κάστρου. Μεγαλοπρεπής είναι επίσης η Ακολουθία της Αγάπης (Κυριακή πρωί) στο Μοναστήρι της Βρυσιανής. Ένα έθιμο, που όμως σήμερα είναι δύσκολο να τηρηθεί, θέλει τους νέους και τις νέες του νησιού να τρέχουν σε όλα τα ξωκλήσια και να μεταφέρουν το φως της Ανάστασης. Πραγματικός αγώνας δρόμου δηλαδή, αν σκεφτεί κανείς τον αριθμό των ξωκλησιών.

 Ζάκυνθος

Η κατανυκτική ατμόσφαιρα και οι ιδιαιτερότητες του Ζακυνθινού Πάσχα με τα ιδιόμορφα "αντέτια" (έθιμα) το κάνουν να είναι ξεχωριστό σε όλη την Ελλάδα. Το μεσημέρι της Μ. Παρασκευής, πλήθος πιστών συμμετέχει στην περιφορά του Εσταυρωμένου που διασχίζει όλη την πόλη. Στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου των Ξένων, η περιφορά του Επιταφίου, σύμφωνα με παμπάλαιο τοπικό έθιμο, γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες του Μ. Σαββάτου, ενώ, με την ανατολή του ηλίου, ο Δεσπότης σηκώνει την Ανάσταση. Με το πρώτο χτύπημα της καμπάνας, ο Δεσπότης αφήνει ελεύθερα άσπρα περιστέρια, ενώ από το καμπαναριό πετάνε στο δρόμο πήλινα δοχεία, όπως και όλοι οι κάτοικοι του νησιού από τα παράθυρά τους.

 Κέρκυρα

Η Μεγάλη Εβδομάδα στην Κέρκυρα είναι σίγουρα μια μοναδική εμπειρία. Την Κυριακή των Βαΐων, στις 11 το πρωί ξεκινάει η περιφορά του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα. Μια λιτανεία που γίνεται από το 1630, σε ανάμνηση της απαλλαγής του νησιού από την πανώλη, που το 1629 ξεκλήρισε τους Κερκυραίους. Οι 14 φιλαρμονικές του νησιού συμμετέχουν στη πομπή. Το πρωί του Μ. Σαββάτου στις 6 π.μ. στο Ναό της Παναγίας των Ξένων γίνεται ένα είδος αναπαράστασης του σεισμού που έγινε την ώρα της Ανάστασης του Χριστού, έτσι όπως περιγράφεται στο Ευαγγέλιο. Στις 11 το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ο κόσμος περιμένει την πρώτη Ανάσταση. Όταν τελειώνει η ακολουθία στη Μητρόπολη, χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών και από τα παράθυρα των σπιτιών, που είναι στολισμένα με κόκκινα πανιά, πέφτουν στους δρόμους κατά χιλιάδες, πήλινα δοχεία (μπότιδες), με μεγάλο κρότο. Αυτό το έθιμο έχει τις ρίζες του στο χωρίον του Ευαγγελίου "Συ δε Κύριε Ανάστησόν με, ίνα συντρίψω αυτούς ως σκεύη κεραμέως". Οι πιστοί που παρακολουθούν κρύβονται, για να προφυλαχθούν, στις σκεπαστές στοές γύρω από τη πλατεία.

 ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ

    Σε όλες τις εκκλησίες   στολίζεται ο Επιτάφιος με ανοιξιάτικα άνθη. Επάνω του απλώνονται αρωματικά φύλλα και ανθοπέταλα. Γίνεται μια συγκινητική πένθιμη λιτανεία με  αναμμένα κεριά γύρω από την ενορία, για να αγιαστεί η περιοχή και τα σπίτια.

Το πρωί του Σαββάτου, φύλλα δάφνης σκορπίζονται στο δάπεδο των εκκλησιών συμβολίζοντας την δόξα και την νίκη του Χριστού πάνω στον θάνατο. Τα μεσάνυχτα εορτάζεται η Ανάσταση. Είναι έθιμο να πάρει ο καθένας το κερί του στο σπίτι προσπαθώντας να μην σβήσει στον δρόμο, φέρνοντας το Αναστάσιμο φως, ευλογία για τον υπόλοιπο χρόνο. Γίνεται  πραγματικός πόλεμος από τα βαρελότα και τα βεγγαλικά που δεν σέβονται ούτε τα γένια του δεσπότη.

Η  πιο σημαντική και όμορφη γιορτή για τους Έλληνες είναι το Πάσχα. Κατά το έθιμο, μετά την 50ήμερη νηστεία, ψήνονται αρνιά και τρώγονται τα κόκκινα αυγά που έχουν ετοιμασθεί για τις Πασχαλινές ημέρες. Απαραίτητο συμπλήρωμα του Πασχαλινού τραπεζιού είναι  το Λαμπρόψωμο που οι  νοικοκυρές συνήθιζαν να ψένουν την Μεγάλη Πέμπτη. Είναι  διακοσμημένο με το σχήμα του Σταυρού και ένα κόκκινο αυγό στο κέντρο. Το κόκκινο ήταν βασιλικό χρώμα και τα αυγά βάφονται βράζοντάς τα με ένα ειδικό φύκι που πουλιέται στην αγορά του Αργοστολίου πριν το Πάσχα.

Η εκκλησία στολίζεται με κλαδιά φοίνικα (σύμβολο νίκης πάνω στο θάνατο) και φτιάχνονται τα βάγια, μικροί σταυροί από φύλλα φοίνικα δεμένα με κλαδάκια ελιάς (σύμβολο ειρήνης) δεντρολίβανο (σύμβολο ανάμνησης), δάφνη (σύμβολο νίκης) και φασκόμηλο (σύμβολο σωτηρίας). Κάθε   ένας από το εκκλησίασμα παίρνει ένα ματσάκι από τον ιερέα πριν φύγει από την εκκλησία. 

Σάββατο Του Λαζάρου:

Τα παιδιά γύριζαν στις γειτονιές λέγοντας τα κάλαντα του Λαζάρου. Κρατούσαν τριζόνια στα χέρια τους.

Κυριακή Των Βαΐων:

Στους νιόπαντρους έδιναν ένα ξεχωριστό βάγιο, το οποίο ονομαζόταν βαγιοφόρα. Είχε επάνω του εκτός από τα συνηθισμένα φυτά των υπόλοιπων κοινών βάγιων, και κόκκινες διπλές βιολέτες. Οι βαγιοφόρες προσφέρονταν στους νιόπαντρους μέσα σε ένα δίσκο και αυτοί έδιναν χρήματα καθώς έπαιρναν το βάγιο.

Το συνηθισμένο φαγητό τους ημέρας είναι ψάρι και ιδίως μπακαλεόπιτα ή κοφισόπιτα.

Μεγάλη Τετάρτη:

Πηγαίνοντας στην εκκλησία για το μυστήριο του ευχελαίου, οι γυναίκες είχαν μαζί τους μια λεκανίτσα με αλεύρι και επτά κεριά-όσα ήταν τα Ευαγγέλια. Το κάθε κερί άναβε, όταν λεγόταν το Ευαγγέλιο. Το αλεύρι αυτό δεν το πετούσαν, αλλά το έκαναν πρόσφορο και τον πήγαιναν κατόπιν στην εκκλησία, ή το χρησιμοποιούσαν, όταν έκαναν ευχέλαιο στο σπίτι τους.

Μεγάλη Πέμπτη:

Την ημέρα αυτή πρώτα μεταλάβαιναν και μετά έβαφαν τα αυγά γύρω τους δώδεκα το μεσημέρι. Υπάρχουν τους θεραπευτικές και γενικά θετικές ιδιότητες που αποδίδονται στο πρώτο βαμμένο αυγό, τους αυτή που θέλει το χαλάζι να σταματά, όταν βγάλουν το αυγό έξω την ώρα που ρίχνει χαλάζι. Το βράδυ, την ώρα που ψάλλονται τα δώδεκα Ευαγγέλια, οι γυναίκες έχουν ένα μέτρο κλωστή μπλε και κάνουν ένα κόμπο κάθε φορά που λέγεται ένα Ευαγγέλιο. Την άλλη μέρα έβαζαν αυτή την κλωστή σε μια ανθισμένη αγραπιδιά, για να παίρνει τους αρρώστιες του κόσμου. Το κερί που άναβε ο παπάς τα υπόλοιπα, το πήγαιναν στην εκκλησιά τη Λαμπρή, για να ακούσει το Ευαγγέλιο τους ημέρας και μετά το τοποθετούσαν στα δέντρα ή στα μελίσσια και αλλού. Του έβαζαν και μια καρφίτσα, για να το γνωρίζουν.

Την ημέρα αυτή οι υφάντρες κρεμούσαν το “αντί” του αργαλειού και σταματούσαν τη δουλειά τους.

Μεγάλη Παρασκευή:

Δεν έκανε να καρφώσουν τίποτα, ούτε να βγάλουν αίμα. Δεν έμπαζαν νερό στο σπίτι, ή, αν είχαν, το έχυναν την επόμενη μέρα. Δεν έκανε να ανάψουν φωτιά ούτε μαγείρευαν ούτε γενικά έκαναν δουλειές. Το πρωί αφού προσκυνούσαν τον Εσταυρωμένο, έπιναν λίγο ξύδι. Αφού τελείωνε η λειτουργία, γύριζαν σπίτι και τότε έστρωναν τα κρεβάτια τους. Ήταν έθιμο να μην τα στρώνουν προτού στρωθεί το κρεβάτι του Χριστού. Τους πήγαιναν στα νεκροταφεία, για να ανάψουν τα καντήλια και να λιβανίσουν. Έμεναν όλη μέρα νηστικοί και το βράδυ μόνο έτρωγαν αντίδωρο.

 Ο Επιτάφιος στολιζόταν συνήθως το μεσημέρι από γυναίκες. Προηγουμένως είχαν μαζευτεί άνθη από λεμονιές και πορτοκαλιές και κάθε είδους λουλούδια από τα παιδιά, που γύριζαν όλα τα σπίτια στα χωριά.
Κατά τη διάρκεια τους Ακολουθίας του Επιταφίου άναβαν κεριά, ένα σε κάθε γωνία του. Από το πρώτο κερί που αναβόταν, έπαιρναν ένα κομμάτι για το σπίτι, διότι το θεωρούσαν καλό. Με τα άνθη του επιταφίου έκαναν φυλαχτό. Μία ακόμα χρήση των λουλουδιών του Επιταφίου ήταν η μεταφορά τους στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ή στο ομώνυμο ξωκλήσι – αν κάποιο χωριό είχε τέτοια εκκλησία – προκειμένου να ετοιμαστεί η εκκλησία, που θα γιόρταζε τη Νέα Δευτέρα. Η μεταφορά των λουλουδιών γινόταν το Μεγάλο Σαββάτο.

Σημείωση: Η εβδομάδα μετά το Πάσχα καλείται Νέα ή Νια από τους Κεφαλλονίτες.

* Η όλη πορεία τους τη Μεγάλη εβδομάδα, δηλαδή οι πενήντα μέρες που μεσολαβούν, προβάλλονται με το εξής αίνιγμα: “Τριαντάφυλλο εφτάφυλλο εφτά φορές εφτάφυλλο και μέσα από το εφτάφυλλο βγαίνει το τριαντάφυλλο”.

** Οι επίτροποι τους κάθε εκκλησιάς πήγαιναν στα σπίτια του χωριού, για να τους δώσουν οι ενορίτες αυγά, ώστε να τα βάψουν για το Πάσχα. Αυτά τα μοίραζαν τη Τους Δευτέρα στα πανηγύρια που έκαναν τα ξωκλήσια του χωριού.

 Ρουκετοπόλεμος ΣΤΗ ΧΙΟ

Ο Ρουκετοπόλεμος είναι ένα παλιό Βρονταδούσικο έθιμο που έχει τους ρίζες του τους χρόνους τους τουρκικής κατοχής. Οι Βρονταδούσοι, για να συμμετάσχουν κατά εντυπωσιακότερο τρόπο στο χαρμόσυνο εορτασμό του Πάσχα, καθιέρωσαν το φαντασμαγορικό τούτο έθιμο. Οι ρουκέτες αντικατάστησαν τα κανονάκια και τα όπλα “σουρντάδας” παλαιότερων εποχών. Κατά τα χρόνια τους Τουρκοκρατίας η γόμωση των κανονακιών γινόταν με μπαρούτι, με ισχυρότατες εκρήξεις. Το 1889 οι Τούρκοι έκαναν κατάσχεση στα κανονάκια, επειδή φοβόταν μήπως ο εορτασμός του Πάσχα δημιουργήσει προβλήματα γενικότερης εξέγερσης των κατοίκων του νησιού για την αποτίναξη του Τουρκικού ζυγού.

Οι ενορίες του Αγίου Μάρκου και τους Παναγιάς τους Ερειθιανής προετοιμάζονται πυρετωδώς, μήνες πριν από τη Μεγάλη Νύχτα τους Ανάστασης. Μεγάλοι και μικροί, που ασχολούνται με την κατασκευή των ρουκετών, εργάζονται με ταχείς ρυθμούς. Μετά τα Χριστούγεννα και πλησιάζοντας τους το Πάσχα όλοι έχουμε δει κατάμαυρους από κάρβουνο νεαρούς να επιστρέφουν στο σπίτι τους.
Μεγάλοι μάστορες στην κατασκευή ήταν ο Θεόδωρος Καλαγκιάς του Σίμου με τους “γαλλικές” του ρουκέτες, ο Σίμος Καλαγκιάς του Θεοδώρου με τους ‘’φιδίσιες’’ του, ο Σίμος Αθηναίος του Ζαννή και πολλοί άλλοι.

Οι ρουκέτες κατασκευάζονται από το μείγμα κάρβουνου, νίτρου και θειαφιού και εκτοξεύονται από αυτοσχέδιες ξύλινες βάσεις, τους λεγόμενους ρουκετοσύρτες. Το υλικό τους ρουκέτας μπαίνει σε ειδικό χάρτινο κύλινδρο φτιαγμένο από χαρτί και ισχυρή κόλλα, το οποίο ονομάζεται καλούπι. Το καλούπι δένεται με ταινία πάνω σε ξύλα με συγκεκριμένο βάρος και μήκος, το λεγόμενο ρουκετόξυλο. Τελευταίο τοποθετείται το φυτίλι που τοποθετείται στην άκρη του καλουπιού. Αφού γίνουν όλα αυτά, οι ρουκέτες είναι έτοιμες να εκτοξευθούν την ώρα τους Ανάστασης και να χαράξουν με τους πύρινες τροχιές τους τον ουρανό του Βροντάδου.


 

(Από το Internet)

Μαθητές ΣΤ΄  Τάξης

 

 

Την σελίδα αυτή σχεδίασε ο Κιοσσές Γιώργος