ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Ο άνθρωπος άρχισε να καπνίζει εδώ και 400 χρόνια. Το κάπνισμα έχει εξελιχθεί σε μια από τις μάστιγες της σύγχρονης κοινωνίας, η οποία στοιχίζει τη ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους κάθε ηλικίας. Έρευνα του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας (ΕΛΙΚΑΡ) που έγινε σε 5.000 μαθητές ηλικίας 12 έως 18 ετών, σε 20 περιοχές της Ελλάδας, δείχνει ότι το 9% από αυτούς (περίπου 1 στους 10) καπνίζουν συστηματικά, 30% έχουν δοκιμάσει τσιγάρο, ενώ 86% έχουν γονείς καπνιστές. Όμως το 72 % συμφωνεί με την απαγόρευση της διαφήμισης του τσιγάρου και το 92% λέει ότι έχουν δίκιο αυτοί που ενοχλούνται από τον καπνό των άλλων. Επίσης το 60% των ανδρών είναι καπνιστές και το 26% των γυναικών κάνουν καθημερινή χρήση του τσιγάρου. Τα τσιγάρα περιέχουν περισσότερες από 63 καρκινογόνες χημικές ουσίες, κατά συνέπεια αντιπροσωπεύουν ένα από τα κύρια αίτια καρκίνου πολλών οργάνων. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον καρκίνο του στόματος, του λάρυγγα, του οισοφάγου, των πνευμόνων (87% των κρουσμάτων οφείλονται στο κάπνισμα), του στομάχου, του παχέως εντέρου, του παγκρέατος, των νεφρών, της ουροδόχου κύστης και του τραχήλου της μήτρας. Ευθύνεται επίσης για τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, δηλαδή το εμφύσημα, και τη χρόνια βρογχίτιδα. Η νικοτίνη με την πάροδο του χρόνου προκαλεί μεταβολές στον εγκέφαλο των καπνιστών, κάνοντας την ανάγκη για επαναλαμβανόμενες δόσεις νικοτίνης ακατανίκητη. Με λίγα λόγια οι καπνιστές αναπτύσσουν εξάρτηση από τη νικοτίνη τόσο ψυχική όσο και σωματική. Οι βλαπτικές επιδράσεις στην υγεία μας είναι τεκμηριωμένες πάνω στη βάση πολύχρονων ερευνών, αλλά δεν φαίνεται να πείθουν κανέναν. Το κάπνισμα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ευθύνεται για το 20 - 30% των περιπτώσεων νεογνών με χαμηλό βάρος γέννησης (λιποβαρή νεογνά), για το 14% των πρόωρων τοκετών και για το 10% των βρεφικών θανάτων. Το έμβρυο επηρεάζεται από το κάπνισμα της μητέρας και το παιδί που γεννιέται παθαίνει τις πιο πολλές φορές βρογχίτιδα, ενώ διατρέχει και άλλους κινδύνους. Είναι θλιβερό το γεγονός ότι μόνο το 30% των γυναικών που καπνίζουν σταματούν το κάπνισμα όταν πληροφορηθούν ότι είναι έγκυοι! Δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα τσιγάρα lights και στα κανονικά. Από το τσιγάρο βλάπτει το μονοξείδιο του άνθρακα, το οποίο παράγεται στην καύση του τσιγάρου και είναι το ίδιο στα lights και στα κανονικά τσιγάρα. Το παθητικό κάπνισμα ευθύνεται για τις ίδιες ακριβώς παθήσεις που προκαλούνται και στους καπνιστές, μόνο που σε αυτήν την περίπτωση τα «θύματα» είναι αθώα παιδιά και μη καπνιστές. Τα παιδιά έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν από πνευμονία, βρογχίτιδα και άλλα πνευμονικά νοσήματα. Μεγάλο ποσοστό λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος των παιδιών, ηλικίας μικρότερης των 18 μηνών, οι οποίες μάλιστα χρειάζονται νοσηλεία, οφείλονται στο παθητικό κάπνισμα. Το κάπνισμα είναι επίσης μια μάστιγα οικονομική, κυρίως για τις ασθενείς τάξεις, που στερούν το εαυτό τους και την οικογένειά τους από πολύτιμη ποιότητα ζωής. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι ένας καπνιστής «καίει» στη διάρκεια της ζωής του ένα ολόκληρο διαμέρισμα που θα μπορούσε να το αφήσει κληρονομιά στο παιδί του. Υπάρχουν διάφορα μέσα που υπόσχονται να βοηθήσουν τους καπνιστές να ξεφύγουν από την συνήθεια του καπνίσματος. Κυκλοφορούν στο εμπόριο αυτοκόλλητα σταδιακής αποδέσμευσης νικοτίνης, καθώς και τσίχλες νικοτίνης, ρινικά σπρέι και εισπνεόμενα σκευάσματα ή ακόμη και χάπια νικοτίνης. Παρ’ όλα αυτά, το μεγάλο όπλο στη μάχη κατά του τσιγάρου είναι η κατάλληλη ψυχολογική υποστήριξη του ατόμου που επιθυμεί να διακόψει το κάπνισμα και κυρίως η θέληση του ίδιου. Πρέπει επίσης να ληφθούν αυστηρότερα μέτρα στη μάχη κατά του καπνίσματος, όπως: Αύξηση της φορολόγησης και της τιμολόγησης των τσιγάρων Έλεγχος των πωλήσεων, κυρίως στους νέους Δραστική αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου τσιγάρων Απαγόρευση οποιασδήποτε μορφής διαφήμισης Αλλαγή στην όψη των πακέτων των τσιγάρων και μεγέθυνση της σήμανσης για τους κινδύνους στην υγεία Προστασία από το παθητικό κάπνισμα Αλλαγή στις επιδοτήσεις των καλλιεργειών καπνού Παρασκευαδέλη Βασιλική, Τοπούζη Δέσποινα, Τσιτλακίδου Αλεξάνδρα, Φαντίδου Λεμονιά (ΣΤ΄ Τάξη)