ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ Ο Νοέμβριος είναι ο ενδέκατος μήνας του χρόνου, με 30 ημέρες. Το όνομά του προέρχεται από το λατινικό noven = 9, γιατί ο Νοέμβριος ήταν ο ένατος μήνας του ρωμαϊκού νουμιανού ημερολόγιου. Κατά το μήνα αυτό ο Ήλιος περνά από τον αστερισμό του Ζυγού στον αστερισμό του Τοξότη. Με το Νοέμβριο αντιστοιχεί ο αρχαίος μήνας Μαιμακτηρίων, ο αρχαίος αιγυπτιακός Αιθήρ και η περίοδος μεταξύ Μπριμέρ και Φριμέρ της Γαλλικής Επανάστασης. Οι Ρωμαίοι τον είχαν αφιερώσει στον Ποσειδώνα και γιόρταζαν τα Ποσειδώνια. Αυτός ο μήνας είναι με τις περισσότερες βροχές, γι’ αυτό ο λαός τον αποκαλεί «Βροχάρη» και λέγεται σε πολλά χωριά της πατρίδας μας και «Σποριάς», γιατί τότε σπέρνονται τα δημητριακά (σιτάρι, κριθάρι) κ.ά. Επειδή οι μέρες του είναι απ’ τις μικρότερες του χρόνου, λέγεται και «Χαμένος». Το μήνα αυτό καθαρίζουν τ’ αμπέλια απ’ τις βέργες τους, για να είναι έτοιμα για το κλάδεμα, που γίνεται αργότερα. Τα Εισόδια της Θεοτόκου γιορτάζονται στις 21 Νοεμβρίου και η Γιορτή αυτή σε πολλά μέρη λέγεται «Παναγία Πολυσπορίτισσα». Στα χωριά αυτά το βράδυ βράζουν σιτάρι και καλαμπόκι, τα «σπορίδια», που τα τρώνε την άλλη μέρα, αφού πρώτα τα διαβάσει ο παπάς στην εκκλησία. Επειδή έχει καταχνιά, λέγεται «Παχνιστής», αλλού επειδή ο καιρός δεν είναι σταθερός, λέγεται «Ανακατωμένος» κ.ά. Τέλος είναι ο μήνας που φέρνει το κρύο που αγριεύει την τελευταία του μέρα, του Αϊ Αντρέα. Παπαδοπούλου Χρύσα, Ταρπάνη Μαρία, Φαντίδου Άννα, Φαντίδου Μαρία (Ε΄ Τάξη) ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΛΕΜΕ; «Θα τον κάνω εικόνα - κόνισμα» Το οικογενειακό επίθετο Κονοφάγος το συναντάμε τακτικά σήμερα. Και αν θυμηθούμε τις φιλονικίες της εποχής: εικονολάτρες και εικονοφάγοι, το επίθετο - όνομα αυτό φανερώνει τον ασεβή και θεομπαίχτη. Και πώς αλλιώς θα τους θεωρούσαν τους εικονομάχους οι ευσεβείς εικονολάτρες. Γι’ αυτό, για να τιμήσουν τα εικονίσματα, έδωσαν τις φράσεις: «θα τον κάνω εικόνα ή κόνισμα», «σ’ έχω σαν εικόνα», «μα τ’ άγια κονίσματα». Σήμερα ακόμα οι κάτοικοι της Σμύρνης λένε: «μη με κονομαχείς», αντί να πουν «μη με πιέζεις, μη με στενοχωρείς». * * * «Πέτυχε λαβράκι» Έκανε, δηλαδή, δημοσιογραφική επιτυχία. Πέτυχε σπουδαία είδηση. Η φράση προέρχεται από το ψάρι λαβράκι, που είναι ένα από τα πάρα πολύ νόστιμα και όμορφα ψάρια της θάλασσας και δεν είναι εύκολο το πιάσιμό του. Ψαρεύεται με την καθετή πιο εύκολα στα θολά νερά. Υπάρχουν, επίσης, οι φράσεις: «Αυτό είναι λαβράκι», όταν θέλουμε να πούμε ότι είναι όμορφο ή τις κοπέλες που περνούν από μπροστά σου και τις βρίσκεις ωραίες, με όμορφο σώμα, τις αποκαλείς «λαβράκι». Κάτι παρόμοιο με το «μπαρμπουνάρα μου» κλπ. (Από το βιβλίο του Τάκη Νατσούλη «Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις» Τσιτλακίδου Αλεξάνδρα, Φαντίδου Λεμονιά (ΣΤ΄ Τάξη)