ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Σχέδιο εργασίας

Το νερό ως πηγή ζωής

Οι υδάτινοι πόροι, η διαχείρισή τους και ο περιορισμός της κατανάλωσης νερού

Το πρόβλημα της έλλειψης νερού

Οι τρεις φυσικές καταστάσεις του νερού: Στερεό, υγρό, αέριο

Η διαστολή του νερού

Ο κύκλος του νερού

Το νερό ως μεταφορέας ύλης

Η μεταφορά του εδάφους με τα υδάτινα ρεύματα και η προστασία από τη διάβρωση

Η ρύπανση του νερού

Το νερό και η ανάπτυξη των αρχαίων πολιτισμών

Η ιστορία των λουτρών

Το νερό στη λαϊκή παράδοση

Δημοτικά τραγούδια

Παροιμίες

Ομαδικά παιχνίδια

Ονειροκρίτης

Το νερό στη χριστιανική θρησκεία

Το νερό στη λογοτεχνία

Σύνθετες λέξεις

Μαθηματικά

Μουσική

Ζωγραφική

Γυμναστική

Επισκέψεις

Παιχνίδια

Πηγές

 

 

 

 

Επίσκεψη στο κέντρο Κ. Π. Ε. Νάουσας

Την Τρίτη 1 Μαρτίου επισκεφτήκαμε το Κ.Π.Ε. Νάουσας, για να παρακολουθήσουμε το πρόγραμμα «Αράπιτσα, το ποτάμι μας». Το τοπίο ήτανε κάτασπρο, γιατί ο Μάρτης φρόντισε να επαληθεύσει την παροιμία «Ο Μάρτης αν θυμώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει».

Στο Κ.Π.Ε. μας υποδέχτηκε η κυρία Λιάνα Στυλιανού. Αφού μας συστήθηκε, μας                         μοίρασε καρτελάκια, για να γράψουμε το όνομά μας, να τα καρφιτσώσουμε στο στήθος μας, για να μπορεί να μας απευθύνει το λόγο με το όνομά μας. Στη συνέχεια μας μοίρασε μπλοκάκια, μολύβια και ένα φυλλάδιο σχετικό με το πρόγραμμα, για να ξεκινήσουμε.

Το πρόγραμμα το ξεκινήσαμε με ένα παιχνίδι. Η κυρία Λιάνα έβαλε το κασετόφωνο να παίξει κάποιους ήχους σχετικούς με το νερό και εμείς προσπαθούσαμε να καταλάβουμε από που προέρχονται (κεφάτη βροχή, γέμισμα ποτηριών με νερό, σταγόνες από τη βρύση κ.ά.).

Μετά συζητήσαμε για το πώς δημιουργείται ένα ποτάμι. Ο πρώτος τρόπος είναι, όταν το νερό της βροχής απορροφάται από το έδαφος, περνάει από τα υδατοπερατά πετρώματα και συνεχίζει ώσπου να φτάσει σε υδατοστεγή πετρώματα. Εκεί το νερό συγκεντρώνεται και, όταν γεμίσουν οι υπόγειες δεξαμενές, ψάχνει διέξοδο. Έτσι δημιουργούνται οι πηγές των ποταμών. Ένας άλλος τρόπος είναι από τις βροχές και από τα χιόνια. Το νερό δημιουργεί ρυάκια, αυτά ενώνονται και, όταν το πλάτος τους γίνει μεγαλύτερο από 3 μέτρα, έχει δημιουργηθεί ένα ποτάμι.

Στη συνέχεια συζητήσαμε για το πού χύνονται τα ποτάμια. Έχουμε συνηθίσει τα ποτάμια να χύνονται ή στις θάλασσες ή στις λίμνες. Έτσι και η Αράπιτσα παλιότερα χυνότανε στη λίμνη των Γιαννιτσών. Όταν όμως αποξηράνθηκε η λίμνη, τα νερά της έπρεπε κάπου να πάνε. Γι’ αυτό δημιουργήθηκε η Τάφρος 66, δηλαδή ένα κανάλι το οποίο έχει μήκος 66 χμ. (γι’ αυτό λέγεται τάφρος 66), όπου χύνονται τα νερά της Αράπιτσας, του Τριπόταμου (Βέροια) και του Εδεσσαίου. Με την Τάφρο 66 τα νερά των ποταμών χύνονται στον Αλιάκμονα και από κει στο Θερμαϊκό κόλπο.

Κατόπιν μιλήσαμε για το πώς μπορούμε να καταλάβουμε αν τα νερά ενός ποταμού είναι καθαρά. Ένας τρόπος είναι με τους βιοδείκτες , δηλαδή κάποιους μικροοργανισμούς, που, αν τους συναντήσουμε σε ένα ποτάμι, σημαίνει ότι είναι καθαρό. Ένας άλλος τρόπος είναι η ταχύτητα που κυλάνε τα νερά του ποταμού. Αφού συζητήσαμε όλα αυτά, είδαμε ένα σχετικό βίντεο.

Έπειτα χωριστήκαμε σε ομάδες, έγραψε ο καθένας ένα ρήμα, ένα ουσιαστικό και ένα επίθετο που άρχιζε από π και χρησιμοποιώντας τα η κάθε ομάδα έφτιαξε ένα ποίημα ή ένα κείμενο.

Κάναμε ένα διάλειμμα για φαγητό και ξεκινήσαμε με το λεωφορείο για τον Άγιο Νικόλαο. Εκεί χωριστήκαμε σε δύο ομάδες και περπατήσαμε δίπλα στο ποτάμι, για να φτάσουμε στις πηγές του. Το χιόνι είχε σκεπάσει τα πάντα, έπεφταν μεγάλες και πυκνές νιφάδες χιονιού και έκανε αρκετό κρύο.

Εκεί η κυρία Λιάνα μας εξήγησε ότι η Αράπιτσα πήρε το όνομά της επειδή το νερό της φαίνεται μαύρο εξαιτίας των σκουρόχρωμων πετρωμάτων που έχει στο βυθό της. Στη συνέχεια είδαμε τα φυτά που φυτρώνουν στις όχθες του ποταμού. Μας έδειξε πώς μπορούμε να βρούμε τη ηλικία ενός πλατανιού. Μετράμε την περιφέρεια του δέντρου σε ύψος 1,30 μέτρα από το έδαφος και το διαιρούμε με το 2,5. Είδαμε τα βρύα και τις λειχήνες που φυτρώνουν πάνω στον κορμό των πλατανιών και είπαμε ότι συνήθως τα βρύα φυτρώνουν στη βορινή πλευρά του δέντρου και έτσι μπορούμε να προσανατολιστούμε, όταν βρεθούμε στο δάσος. Είδαμε κισσούς να σκαρφαλώνουν πάνω σε δέντρα και μας είπε ότι μπορούν να πνίξουν ένα δέντρο, γιατί απορροφούν την τροφή τους από τους χυμούς του δέντρου. Επίσης μιλήσαμε για τα ζώα που ζουν κοντά στο ποτάμι (σκίουροι, λύκοι, λαγοί, αγριογούρουνα κ.ά.).

Συνεχίζοντας την πεζοπορία μας φτάσαμε στις πηγές της Αράπιτσας, που βρίσκονται στις πλαγιές του Βερμίου. Εκεί μας είπαν ότι η θερμοκρασία του νερού όλο το χρόνο είναι 9ο C.

Σ’ όλη τη διαδρομή παίζαμε με τα χιόνια, κάποιοι κάνανε πατινάζ, άλλοι είχαν ξεπαγιάσει από το κρύο και όλοι είχανε γίνει μούσκεμα από τα χιόνια. Γυρίσαμε στο λεωφορείο παγωμένοι αλλά ενθουσιασμένοι από τη θαυμάσια περιπέτεια. 

 

Πεζά και ποιήματα που γράφτηκαν για το ποτάμι

Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένα αγόρι που το έλεγαν Πέτρο και αγαπούσε ένα παλιό ποτάμι δίπλα στο χωριό του. Μια μέρα πήρε την τσάντα του και ξεκίνησε για το ποτάμι. Μέσα στην τσάντα του είχε ένα κομμάτι πηλό.

Όταν έφτασε στο ποτάμι, κάθισε στις όχθες του και άρχισε να φτιάχνει με τον πηλό ένα πήλινο δοχείο. Επειδή το ποτάμι ήταν πολύ γέρικο και το καλοκαίρι θα ξεραινόταν, γέμισε το δοχείο με νερό.

 Όταν έφτασε το καλοκαίρι, το ποτάμι ξεράθηκε. Ο Πέτρος πόνεσε πολύ. Έτσι πήρε το δοχείο με  το νερό και το έριξε μέσα στο ποτάμι.

Μετά από χρόνια, όταν παντρεύτηκε και έκανε παιδιά, τους μιλούσε συνέχεια γι’ αυτό το ποτάμι και αυτά άκουγαν με προσοχή και ησυχία. Αυτός τους μιλούσε με ένα συναίσθημα αγάπης και στενοχώριας για το ποτάμι.

*       *       *

Περιποιούμαι το ποτάμι,

για να παίρνω πεντακάθαρο νερό.

Να υπάρχουν πεταλούδες και πουλάκια,

για να χαιρόμαστε το περιβάλλον.

 

Περιποιούμαι το ποτάμι,

για να είναι η πέτρινη όχθη καθαρή

και οι άνθρωποι ευτυχισμένοι

να χαίρονται τις ομορφιές της φύσης.

*       *       *

Πετραδάκι, πετραδάκι

είσαι μες στο ποταμάκι

τρέχει, τρέχει το νεράκι

 κολυμπάει το ψαράκι.

 

Περιβάλλον καθαρό,

καθαρό και το νερό,

καθαρή και η λιμνούλα

πράσινη και η πετρούλα.

*       *       *

Το ποτάμι είναι καθαρό. Τα πουλιά πετούν. Τα πράσινα φύλλα είναι πεσμένα στο χώμα, τα πουλιά χαρούμενα κελαηδούν και τα φύλλα των δέντρων είναι παράξενα. Οι πέτρες βρίσκονται μέσα στο νερό και το νερό αφρίζει. Τα ζώα που ζουν μέσα στο καθαρό νερό, κολυμπούν χαρούμενα.

*       *       *

Πάνω από μια πλαγιά

πηγάζει ένα ποτάμι.

Πλουμιστό και παιχνιδιάρικο

ποτίζει όλο ποτίζει.

Πέρασα και εγώ μ’ ένα ποτιστήρι.

Πήρα νερό από το ποτάμι

και πήγα να ποτίσω τα λουλούδια

στα πολύτιμα λιβάδια.

Πάντα θα αγαπώ το νερό

πάντα θα σέβομαι το περιβάλλον.

 

 

 

Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΜΙΑΣ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣ


 

Την Τετάρτη 6 Απριλίου η τάξη μας πήγε έναν περίπατο, για να γνωρίσουμε το ποτάμι του χωριού μας. Έτσι τις δύο τελευταίες ώρες ξεκινήσαμε τον περίπατο.

Ο Αλέξης μας οδηγούσε, γιατί μας είχε πει ότι ήξερε το δρόμο. Το λάθος μας ήταν ότι ξεχάσαμε να πάρουμε μαζί μας νερό κι έτσι σε όλη τη διαδρομή διψούσαμε.

Σε κάποιο σημείο κατεβήκαμε στο ποτάμι. Εκεί αντικρίσαμε ένα υπέροχο θέαμα. Υπήρχαν μικρές πετρούλες στον πάτο του ποταμού και τρεις μεγάλες πέτρες που σε βοηθούσαν να περάσεις στην απέναντι όχθη.

Προχωρήσαμε λίγο πιο πέρα και είδαμε ένα παλιό εργοστάσιο, που, όταν λειτουργούσε, έριχνε τα απόβλητά του με ένα σωλήνα στο ποτάμι.

Μετά από λίγο ξανακατεβήκαμε στο ποτάμι και είδαμε ένα δέντρο που οι ρίζες του ήταν στον αέρα. Αυτό είχε γίνει, επειδή το νερό ερχόμενο με ορμή παρέσυρε το χώμα που βρισκόταν στις ρίζες του.

Αφού κάναμε πολύ δρόμο, φτάσαμε σε έναν καταπράσινο λόφο με πολύχρωμα  αγριολούλουδα και μικρούς και μεγάλους βράχους. Το θέαμα ήταν εκπληκτικό!!!

Συνεχίζοντας τη διαδρομή μας φτάσαμε στο Λουτροχώρι. Εκεί υπήρχε μια λιμνούλα με πολλούς βατράχους.

Στο γυρισμό καθίσαμε σε ένα μέρος με πολλούς βράχους και συζητήσαμε γι’ αυτά που είχαμε δει.

Έπειτα συναντήσαμε μια μεγάλη κατηφόρα. Κατεβαίνοντάς την εμείς – η Αλεξάνδρα και η Ελίζα – και η Τασία σκοντάψαμε και πέσαμε.

Μετά από λίγο συναντήσαμε ένα ακόμη εμπόδιο. Ήταν μια λακκούβα με λάσπες, όπου υπήρχαν και πολλά κλαδιά με αγκάθια. Αλλά με συνεργασία και αλληλοβοήθεια καταφέραμε να περάσουμε χωρίς να λερωθούμε και να τρυπηθούμε. 

Συνεχίζοντας το δρόμο του γυρισμού, ο Αλέξης μας πήγε από λάθος δρόμο και βρεθήκαμε σε αδιέξοδο. Όλοι θέλαμε να τον σκοτώσουμε. Αναγκαστήκαμε να γυρίσουμε πίσω και περάσαμε από έναν τσιμενταύλακα, που ήταν πάνω από το ποτάμι. Εκεί η Τασούλα, η Βίκυ και η Λεμονιά σκόνταψαν και έπεσαν.

Τέλος η Τασούλα, η Βίκυ, η Άννη κι εγώ – η Λεμονιά – τρέξαμε προς το σχολείο, για να πιούμε νερό, ενώ οι υπόλοιποι ξεθεωμένοι βρήκαμε ένα πέρασμα για το ποτάμι.

Κουρασμένοι, πεινασμένοι και διψασμένοι φτάσαμε στο σχολείο κι εμείς. Αυτή η περιπέτεια θα μας μείνει αξέχαστη!!

 

Σελίδου Ελίζα, Τσιτλακίδου Αλεξάνδρα, Φαντίδου Λεμονιά (ΣΤ΄ Τάξη)

 

 

 

Την σελίδα αυτή σχεδίασε ο Κιοσσές Γιώργος