ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ

ΒΑΒΥΛΩΝΙΟΙ

Τα πράγματα στο Σύμπαν, σύμφωνα με τους Βαβυλώνιους ιερείς  και αστρολόγους είχαν ως εξής:

Αρχικά υπήρχε το χάος, μέχρι που όλα άρχισαν να παίρνουν μορφή (τα ίδια πάνω – κάτω που λένε οι αστρονόμοι σήμερα για τη δημιουργία των γαλαξιών). Μετά ξεκίνησε μια πάλη των θεών, όπου ο Μαρντούκ (ο καλός) νίκησε την Τιτάμ (την κακή), διχοτόμησε το σώμα της, και με το μισό έκανε τη γη, ενώ με το άλλο μισό τον ουρανό. Η γη είναι σαν κούφιο βουνό που απάνω της έχει τρεις θόλους με τρύπες απ’ όπου τρέχουν τα πάνω νερά (η βροχή) και από κάτω της είναι οι θεοί του Άδη.

Υπάρχουν και τα κάτω νερά απ’ όπου ξεπηδά το νερό των πηγών. Ο θόλος με τα αστέρια είναι ο χαμηλότερος στη Γη (πάνω από αυτόν είναι ο Μαρντούκ και ο Ανού) και από αυτόν κρέμονται χιλιάδες φώτα. Υπάρχουν μόνο εφτά πλανήτες. Ο Ήλιος και η Σελήνη ανήκουν σε αυτούς τους εφτά. Η Γη περιστοιχίζεται από νερό και βρίσκεται, μαζί με το νερό ολόγυρά της, μέσα σε ένα στρογγυλό κοχύλι, σε ένα πράγμα σαν στρείδι που το πάνω μέρος του είναι ο ουρανός θόλος. Και ο Ήλιος; Για τον Ήλιο υπάρχει εξήγηση: Ο θεός Ήλιος κάνει κάθε μέρα την ίδια διαδρομή με το άρμα του. Αυτό που βλέπουμε και είναι τόσο φωτεινό, είναι ο ένας τροχός του άρματος. Βγαίνει λοιπόν κάθε μέρα από μια πόρτα στον Ουρανό και χάνεται από μια άλλη πόρτα απέναντι.

Για να σχολιάσουμε τα «επιστημονικά» συμπεράσματα των ιερέων των Βαβυλωνίων θα πρέπει να ξέρουμε πως μέχρι το 2100 π. Χ. τα γαϊδούρια ήταν το μεταφορικό μέσο των κατοίκων της περιοχής. Μετά την εμφάνιση του αλόγου από τα οροπέδια της κεντρικής Ασίας, το άρμα είναι το πιο σύγχρονο μεταφορικό μέσο. Ένας θεός λοιπόν αποκλείεται να τριγύρναγε με τα πόδια, αλλά μόνο με άρμα θα μετακινούνταν. Τώρα γιατί παρουσίαζε αυτήν την περιοδικότητα στην κίνηση του και κάθε πρωί έκανε την ίδια βόλτα σα λεωφορείο, αυτό ήταν δικό του θέμα.

Μπορεί τώρα πια να μοιάζουν αστεία όλα αυτά αλλά και μόνο η βελτίωση και η καθιέρωση ημερολογίου, καθώς και η πρόβλεψη εκλείψεων είναι πολύ σημαντικά επιτεύγματα των Βαβυλωνίων. Από κει και μετά όλα τα μοντέλα εξήγησης του σύμπαντος που ανέπτυξαν άλλοι λαοί ήταν παρόμοια με αυτά των Βαβυλωνίων. Απλός  άλλαζε λίγο το «σχήμα» του κόσμου και το «μεταφορικό μέσο» του Ηλίου.     

ΑΙΓΥΠΤΙΟΙ

Τα συμπεράσματά τους είναι τα εξής: Η Γη βρίσκεται μέσα σε ένα ορθογώνιο κουτί . Γύρω της υπάρχει ένας ποταμός. Στο κέντρο της (φυσικά) η Αίγυπτος. Ο Ήλιος και η Σελήνη ταξιδεύουν με βάρκες στον ουράνιο ποταμό. Κάθε 15 μέρες μια άγρια γουρούνα (!) αρχίζει να τρώει την Σελήνη μέχρι που την εξαφανίζει. Μετά από δύο βδομάδες αυτή ξαναγεννιέται (πανσέληνος ). Μερικές φορές η γουρούνα είναι πιο επιθετική και την καταπίνει μονομιάς (έκλειψη σελήνης). Άλλοτε πάλι τον Ήλιο τον καταπίνει ένα φίδι (έκλειψη Ηλίου).

Ενώ προσδιόρισαν με μεγάλη ακρίβεια τα σημεία του ορίζοντα, οι Αιγύπτιοι, δεν έδωσαν μεγάλη σημασία στις κινήσεις των πλανητών και στο ζωδιακό κύκλο. Το δε ημερολόγιό τους  (με 360+5 πρόσθετες ημέρες για διόρθωση) παρέμεινε λανθασμένο εξαιτίας των ισχυρών θρησκευτικών τους προκαταλήψεων που δεν επέτρεπαν αλλαγές.

ΚΙΝΕΖΟΙ

Στο δικό τους μοντέλο, θεωρούν τον κόσμο σαν μια άμαξα που γύρω της υπάρχου 4 θάλασσες. Ο Ουρανός είναι η σκεπή της άμαξας και έχει πολλά πατώματα. Ανάμεσα στον Ουρανό και τη Γη βρίσκονται τα αστέρια.

Όταν ο δράκοντας τρώει τη Σελήνη ή τον Ήλιο τότε συμβαίνει έκλειψη.

Το έτος έχει ως βάση το σεληνιακό μήνα και το ημερολόγιό τους έχει 365,25μέρες. Για τη διόρθωση του πρόσθεταν ενδιάμεσους μήνες.

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

ΑΝΑΞΙΜΑΝΔΡΟΣ

Η Γη είναι μια μετέωρη κυλινδρική κολόνα που κρατάει και στηρίζει το κέντρο του σύμπαντος. Περιτριγυρίζεται από φλοιούς που έχουν τρύπες. Μέσα από τις τρύπες αυτές που βλέπουμε το «κοσμικό πυρ».Το φως που περνάει μέσα από τις τρύπες αυτές, είναι το φως των αστεριών που βλέπουμε τη νύχτα.

ΑΝΑΞΙΜΕΝΗΣ

Η Γη είναι μετέωρη και βρίσκεται μέσα σε μια διάφανη σφαίρα .Πάνω στη  σφαίρα αυτή τα αστέρια είναι καρφωμένα (σαν πινέζες).Το μέγεθός τους είναι μεγάλο.

ΞΕΝΟΦΑΝΗΣ

 Η Γη είναι ριζωμένη στο άπειρο. Δεν υπάρχουν αστέρια. Οι αναθυμιάσεις των αερίων της Γης κάθε νύχτα καίγονται μέχρι το ξημέρωμα. Το φως από την καύση αυτή είναι το φως των αστεριών. Οι σπινθήρες κάθε πρωί σχηματίζουν ένα καινούργιο Ήλιο. Η Σελήνη είναι ένα σύννεφο που κάνει ένα μήνα να διαλυθεί και τότε σχηματίζεται ένα νέο σύννεφο. Κάθε  περιοχή της Γης έχει και τις δικές της αναθυμιάσεις. Συνεπώς 2 άνθρωποι που ζουν σε διαφορετικούς τόπους βλέπουν διαφορετικά αστέρια τη νύχτα και διαφορετικό Ήλιο την ημέρα.

ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΙ

Το σύμπαν, σύμφωνα με τους Πυθαγόρειους, είναι μια σφαίρα. Οι πλανήτες, ο Ήλιος και το Φεγγάρι γυρίζουν γύρω από τη Γη σε διαφορετικές αποστάσεις μεταξύ τους. Οι  τροχιές περιγράφονταν με αριθμούς και οι αριθμοί αντιστοιχούσαν σε ήχους. Η Γη και η Σελήνη σχημάτιζαν ένα μουσικό διάστημα ενός τόνου. Η Σελήνη με τον Ερμή ένα ημίτονο. Το ίδιο και ο Ερμής με την Αφροδίτη. Η Αφροδίτη με τον Ήλιο μια τρίτη ελάσσονα. Ο Ήλιος με τον Άρη ένα τόνο. Ο Άρης με τον Δία ένα ημίτονο. Το ίδιο ο Δίας με τον Κρόνο. Και ο Κρόνος με την εξωτερική σφαίρα που υπήρχαν τα ακίνητα αστέρια, μια τρίτη ελάσσονα. Αυτήν την Ουράνια μουσική των πλανητών δεν την ακούν όλοι οι άνθρωποι, αλλά μόνο όσοι έχουν το χάρισμα.

Οι υπόλοιποι ακούν την ψιθυριστή βοή των πλανητών, όταν αυτοί ταξιδεύουν στον Ουρανό. Η Ουράνια αρμονία φανερώνει τα μυστικά της μόνο στους εκλεκτούς. Η Πυθαγόρεια εταιρία γρήγορα απέκτησε θρησκευτικό χαρακτήρα εξαιτίας του έντονου μυστικισμού. Λειτούργησε περισσότερο σαν μυστική Στοά. Απαγορευτικό στους μαθητές να φανερώνουν τις ανακαλύψεις στον έξω κόσμο και μερικοί που θέλησαν να φύγουν από τη σχολή θανατώθηκαν, γιατί ήξεραν πολλά.            

Αν και δεν πρότειναν ουσιαστικά κανένα νέο μοντέλο κίνησης  των πλανητών και εξήγησης της δημιουργίας του σύμπαντος, η συνεισφορά τους στην αστρονομία ήταν μεγάλη, γιατί κατάφεραν για πρώτη φορά να συνδέσουν τα φαινόμενα με αριθμούς και μετρούμενα μεγέθη, που είναι πια μια θεμελιώδης μέθοδος για κάθε μορφή επιστήμης μέχρι τις μέρες μας.

ΦΙΛΟΛΑΟΣ

Ο Φιλόλαος είναι ο πρώτος που υποστήριξε πως κινείτε η  Γη. Βέβαια τα υπόλοιπα από όσα λέει είναι μάλλον ακραίες θεωρίες που άπτονται της φαντασίας. Η Γη λοιπόν κινείται αλλά μαζί της κινείται και ο Ήλιος. Στο κέντρο της κίνησης βρίσκεται η «καρδιά» του σύμπαντος ή αλλιώς το «κεντρικό πυρ». Ανάμεσα στη Γη και στη καρδιά του σύμπαντος υπάρχει  η αντι – Γη που εμποδίζει τη θερμότητα από το κεντρικό πυρ να κάψει τη Γη. Ευτυχώς …

ΗΡΑΚΛΕΙΔΗΣ

   Και πάλι  η Γη βρίσκεται στο κέντρο. Όμως τώρα περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της (να και κάτι πρωτοποριακό). Ο Ήλιος γυρίζει γύρω της και η Αφροδίτη με τον Ερμή γυρίζουν γύρω από αυτόν.

ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ

Ο Αρίσταρχος είναι πρωτοπόρος στη θεωρία. Και είναι ο πιο άτυχος απ’ τους υπόλοιπους. Μεταφέρει τη Γη σε τροχιά και τον Ήλιο στο κέντρο. Είναι το πρώτο ηλιοκεντρικό σύστημα που εμφανίζεται. Ο Ήλιος λοιπόν είναι ακίνητος στο κέντρο και οι πλανήτες γυρίζουν γύρω του με την εξής σειρά: Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης, Δίας, Κρόνος. Η σελήνη είναι δορυφόρος της Γης. Και όμως η καταπληκτική αυτή σκέψη του Αρίσταρχου που άγγιξε και την πραγματικότητα πέφτει στα αζήτητα. Η σωστότερη θεωρία για την κίνηση των πλανητών που εμφανίστηκε μέχρι τότε, δεν έχει  πολλούς οπαδούς. Δεν συγκινεί κανέναν και εγκαταλείπεται για 15 ολόκληρους αιώνες.

ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Δυστυχώς με τον Πλάτωνα , τον Αριστοτέλη και τους συνεχιστές τους ξαναγυρίζουμε στο Γεωκεντρικό σύστημα. Η ισχυρή προσωπικότητα του Αριστοτέλη και η εκτίμηση όλων για το αλάνθαστο των θεωριών του δημιούργησε ένα κατεστημένο που φρέναρε την ανάπτυξη της αστρονομίας για αιώνες ολόκληρους. Η σφαίρα (το τέλειο σχήμα) εμπλέκεται σε κάθε προσπάθεια ανάπτυξης ικανοποιητικού μοντέλου κίνησης των πλανητών. Η Γη είναι στο κέντρο, οι πλανήτες  βρίσκονται πάνω σε διαφανείς σφαίρες που περιστρέφονται, και για αυτό καταφέρνουμε να βλέπουμε τους πλανήτες να κινούνται αλλά όχι τις ίδιες τις σφαίρες.

Οι σφαίρες αυτές στην αρχή είναι 9, μετά, επειδή δεν φτάνουν να περιγράψουν την κίνηση των πλανητών, γίνονται 54 (Αριστοτέλης). Υπάρχουν  σφαίρες μέσα σε άλλες σφαίρες που κι αυτές περιστρέφονται. Οι εσωτερικές σφαίρες έχουν πάνω τους τους πλανήτες που κινούνται διαγράφοντας τόξα.

Αντωνιάδου Άννα, Γιαπράκης Μάκης, Παπαδόπουλος Κώστας