ΑΣΤΕΡΕΣ

Τα λαμπρά ουράνια σώματα που κοσμούν το νυχτερινό ουράνιο θόλο. Στους αστέρες συγκαταλέγεται και ο Ήλιος, ο οποίος, επειδή βρίσκεται πολύ κοντά μας, φαίνεται λαμπρός και μάλιστα τόσο, ώστε το διάχυτο φως του στη γήινη ατμόσφαιρα να εμποδίζει τους άλλους να φαίνονται. Ο Ήλιος είναι ένας αστέρας που κανένα από τα φυσικά χαρακτηριστικά του δε διακρίνεται ιδιαίτερα. Το μέγεθος, η θερμοκρασία, η πυκνότητα, η δραστηριότητά του κλπ. είναι πολύ μέτρια και δεν αποτελούν κάτι το ιδιαίτερο στον αστρικό πληθυσμό των δισεκατομμυρίων άλλων αστέρων, από τους οποίους συγκροτείται ο γαλαξίας μας .

Από την αρχαιότητα οι αστέρες διακρίνονται σε δύο είδη, ως προς την κίνησή τους. Σχεδόν όλοι οι αστέρες διατηρούν σταθερές τις μεταξύ τους θέσεις και τις λαμπρότητές τους, ώστε η όψη του ουρανού να παραμένει αναλλοίωτη για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα. Στη σταθερότητα αυτήν οφείλεται ο χαρακτηρισμός του ουρανού σαν στερέωμα. Όμως χιλιάδες χρόνια πριν διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν επτά ουράνια σώματα, τα οποία κινούνται μεταξύ των άλλων. Οι Έλληνες τα ονόμασαν «πλανήτες αστέρες», ενώ τα ακίνητα «απλανείς αστέρες». Σήμερα είναι γνωστό ότι κινούνται όχι μόνο οι πλανήτες, που είναι πολύ περισσότεροι, αλλά και οι απλανείς, σε μεγάλα χρονικά διαστήματα, ενώ δεν παραμένει σταθερή ούτε η λαμπρότητα πολλών απ’ αυτούς, με αποτέλεσμα να μεταβάλλεται η όψη του ουρανού, αλλά σε χρονικά διαστήματα της τάξης των πολλών χιλιάδων ετών.

Όλοι οι απλανείς, που στο εξής θα ονομάζονται απλώς αστέρες, στην πραγματικότητα είναι μάζες από θερμά αέρια, που, με επιφανειακή θερμοκρασία μερικών χιλιάδων βαθμών, εκπέμπουν φωτεινή ακτινοβολία και φαίνονται στο νυχτερινό ουρανό. Όλοι οι αστέρες που διακρίνονται στο στερέωμα αποτελούν μικρό μόνο μέρος ενός τεράστιου συγκροτήματος 220.000.000.000 αστέρων. Όμως με γυμνό μάτι ένας καλός παρατηρητής διακρίνει μόλις 2.500 περίπου αστέρες, ενώ σ’ ολόκληρη την ουράνια σφαίρα μετριούνται, με τον ίδιο τρόπο, περίπου 7.100 αστέρες. Ο πρώτος που μέτρησε και καταχώρισε σε κατάλογο του λαμπρότερους 1.020 αστέρες ήταν ο Ίππαρχος στα 130 π.Χ. Τον κατάλογο του Ίππαρχου χρησιμοποίησε ο Άρατος και κατέγραψε τις ακριβείς θέσεις των αστέρων και σήμερα μας είναι γνωστή η όψη που είχε ο ουρανός πριν 2.000 χρόνια.

Παναούση Κατερίνα, Σελίδου Χαρούλα, Ταταρίδου Μιλένα