ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ

Είναι μερικοί από τα εκατομμύρια τους μικρούς πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα.

Αυτοί οι πλανήτες είναι τόσο μικροί, που με ένα τηλεσκόπιο φαίνονται όπως ακριβώς φαίνεται το φως των αστέρων, γι’ αυτό και λέγονται αστεροειδείς. Οι μεγάλοι πλανήτες δείχνουν ένα κυκλικό δίσκο μέσα από το τηλεσκόπιο. Μόνο ένας αστεροειδής, η Βέστα (Εστία), μπορεί να παρατηρηθεί χωρίς τηλεσκόπιο. Ο Γκιουζέπε Πιάτσι, μια νύχτα στα 1801, ανακάλυψε πρώτος έναν ασρτεροειδή. Ήταν ο μεγαλύτερος αστεροειδής και τον ονόμασαν Σέρες (Δήμητρα). Μέχρι το 1807 είχαν ανακαλυφθεί και άλλοι τρεις πλανήτες: Παλλάς, Ήρα και Εστία (Vesta). Μετά τη χρησιμοποίηση της φωτογραφικής μεθόδου ανακαλύφθηκαν και άλλοι αστεροειδείς και σήμερα είναι γνωστό ότι υπάρχουν αρκετές χιλιάδες.

Όλοι αυτοί οι πλανήτες έχουν μικρές διαστάσεις και οι τροχιές τους βρίσκονται στο χώρο ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία. Επειδή δεν υπάρχουν εξακριβωμένες γνώσεις για τη φυσική σύσταση των πλανητών, είναι δύσκολο να αποφανθεί κανείς για τη γένεσή τους, αν, δηλαδή, είναι κομμάτια από άλλον πλανήτη ή αν δημιουργήθηκαν από την αρχική διανομή της κοσμικής ύλης, που δεν κατάφερε να συμπυκνωθεί σε ένα σώμα.

Παναούση Κατερίνα, Σελίδου Χαρούλα, Ταταρίδου Μιλένα

ΚΟΜΗΤΕΣ

Άστρα με νεφελώδη μορφή, που διαγράφουν τροχιά γύρω από τον Ήλιο σε ορισμένο χρονικό διάστημα. Όταν πλησιάζουν στο περιήλιο (το κοντινότερο στον ήλιο σημείο της τροχιάς τους), συνοδεύονται από ουρά (κόμη), στην οποία οφείλουν το όνομά τους. Οι τροχιές τους είναι πολύ πεπλατισμένες και διαφέρουν πολύ λίγο από την παραβολή.

Οι κομήτες που είναι ορατοί με γυμνό μάτι είναι πολύ σπάνιοι, ενώ από τα τηλεσκόπια παρατηρούνται 5 – 7 περίπου κάθε χρόνο. Αποτελούνται από την «κεφαλή» και την κόμη. Η κεφαλή είναι πυκνή σε νεφελώδεις ουσίες και σφαιρική^. στη μέση δε φέρει μία μικρή σφαίρα πιο πυκνή ακόμα, τον «αστρικό πυρήνα». Η κόμη αποτελείται και αυτή από νεφελώδεις ουσίες και έχει διεύθυνση πάντοτε αντίθετη απ’ αυτή του Ήλιου. Σχηματίζεται από την κεφαλή και η παρουσία της οφείλεται στη συνεχή εκτόξευση από τον Ήλιο σωματιδίων ισχυρά ιονισμένων προς όλες τις κατευθύνσεις.

Η τροχιά των κομητών είναι σταθερή και αλλάζει μόνο, όταν αυτοί υποστούν τις παρέλξεις διαφόρων πλανητών. Σαν συνέπεια αυτής της αλλαγής της τροχιάς έχουμε δύο περιπτώσεις: ή η τροχιά ενός κομήτη γίνεται εντελώς ελλειπτική ή γίνεται υπερβολή και ο κομήτης φεύγει από την έλξη του ηλιακού μας συστήματος. Για τους κομήτες που έχουν μικρή περίοδο, υπάρχει το ενδεχόμενο να διαλυθούν κάποτε. Ο λόγος της διάλυσής τους οφείλεται στη συνεχή απώλεια ύλης κατά το πέρασμά τους κοντά στον Ήλιο λόγω της θερμότητάς του. Η περίπτωση αυτή συνέβη στον κομήτη Μπιέλα, ο οποίος έπρεπε να εμφανιστεί το 1852. Στη θέση του παρατηρήθηκε μία πυκνή «βροχή διαττόντων», που σχηματίστηκε από τα σωματίδια που αποτελούσαν τον κομήτη.

Οι διαστάσεις των κομητών διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους. Συνήθως η διάμετρός τους είναι πολύ μεγάλη, ώστε συχνά να υπερβαίνει τα 2.000.000 χμ. Υπάρχουν όμως και μικροί κομήτες με διάμετρο λίγο μεγαλύτερη από τη διάμετρο της Γης. Ο κομήτης του Χάλεϋ είχε διάμετρο 350.000 χμ. περίπου.

Από τα πολύ παλιά χρόνια οι κομήτες, λόγω του ιδιόρρυθμου της κατασκευής τους, αποτέλεσαν αντικείμενο παρατήρησης από τον άνθρωπο. Επειδή δε εμφανίζονται σπάνια, η εμφάνισή τους συνοδευόταν με φόβους για συμφορές που θα ακολουθούσαν. Από την εποχή του Τρωικού Πολέμου μέχρι σήμερα έχουν παρατηρηθεί περίπου 1.700 κομήτες διαφορετικοί. Μεταξύ αυτών είναι και ο κομήτης του Χάλεϋ, ο κομήτης του Μπρονξ, ο κομήτης του Μπιέλα κ.ά.